Gidiyorlar, sabaha karşı
Baldırlarına tırmanan çamurlarla
Gidiyorlar....Kağnılara asılmış kıl torbalardaki
Yağsız, tuzlu hamurlarla
Gidiyorlar
Okuyarak göklerdeki yıldızları
Gidiyorlar
Kanlı geçitleri aşarak, eğim de eğim
Balkan kızları.......
Gidiyorlar, yorgun,susak ve çatık
Sabah ayazına, gece yağmurlarına açık
Sarı öküzlerin ardında, fidan kızlar
Gidiyorlar, kirpiklerinde gümüş damlacıklar
Gidiyorlar, şakaklarında altın yaldızlar
Bırakmışlar, Tuna'nın cennet boylarını
Bırakmışlar, Tuna'ya ışık, ses, renk götüren
Dağları, bayırları yeşil başak denizine çeviren
Bırakmışlar büyük soylarını.....
Bırakmışlar ne varsa; kışla, tapınak, ev, ekmek
Bırakmışlar; gazi, şehit, tarih, ülke, emek
Gidiyorlar, okuyarak bulutlu göklerde
Görünebilen son yıldızları.....
Gidiyorlar kanlı geçitleri aşarak, eğim de eğim
Balkan kızları....
Susuyorlar, dönmeyesi kalan mutlu illere
Susuyorlar, düğümlenmiş tarihin acısı dillere
Susuyorlar, Selanik'e, Manastır'a,Üsküp'e, Yanya'ya
Susuyorlar, arslanı göçmen yaşatan kahpe dünyaya
Susuyorlar, salkım salkım dökülüp kalan soylara,soplara
Susuyorlar, vızıldayan kurşunlara, inleyen toplara
Düşüyorlar sarı öküzlerin ardında fidan kızlar
Ölüyorlar altın şakaklarda kanlı yaldızlar....
Şeref Tipi'nin 1939'da yazdığı "Balkan kızları"şiiri...
.................................
"Ramazan Bayramını Rumeli'de memleketimizde kutladık. On gün sonra porte (çift kanatlı) kapılarımızı çekerek memleketten çıktık. Kamyona doluştuk. Karacalar boğazına bakarak gidiyoruz. O boğazdan köye son bir kez baktık. Bu noktada bir feryad koptu, kadınlar ağlıyordu."İşte köyün minaresi kaldı, evin çatısı kaldı" derken, köydeki son kez görebildikleri noktalara baka baka köyden büyük bir hüzünle uzaklaşıyorlardı. En son minare de kaybolunca yönlerini çeviriyorlardı artık.....3 gün Karaferye'de kaldık.Yağmurluydu hava,eşyalarımız ıslandı, oradan trenle Selanik'e geldik.1924 Kurban Bayramında ise Giresun'daydık" Mehmet Kırca anılarını İhsan Tevfik'in "Mübadele" isimli kitabında böyle anlatıyor.
Annanem de Karaferye'yi şehir merkezi olarak anlatırdı. Alışveriş için Karaferye'ye geldiklerini, mübadelede trene binmek için geldikleri Karaferye'nin garından bahsederdi.
Selanik ili Karaferye kazasından mübadele zamanında gelenlerin tasnifini yaptığımda, 14 köy, 12 çiftlik ve 10 mahalleden oluştuğunu görmekteyiz. Toplam da 1924 aile için tasfiye talepnamesi düzenlenmiş. Ağustos nahiyesinin bir kısmı ile Viçeste köyünün tamamına yakınının mesleği -ipekçi,çiftçi- olarak görülmektedir. İlçe merkezi olduğundan dolayı nüfus, birçok meslek grubundan oluşmaktadır. Her çiftlikte birer tane "kimyager" bulunmaktadır.
Meslek grupları nalbant, helvacı,leblebici, saraç, cambaz, tornacı, saatçi, fesçi, müfettiş, kolağası,memur, ipekçi, terzi, marangoz, fotoğrafçı, semerci, ziraatçi, rençber, demirci,öğretmen,binbaşı, kunduracı, eczacı,kimyager olarak görülmektedir.
Mübadele'den önce Karaferye'ye bağlı köyler-mahalleler ve çiftliklerin adları aşağıda.....
KÖYLER
|
|
ÇİFTLİKLER
|
Ağustos nahiyesi
|
|
Menlek
|
İğnepınar
|
|
Yovakos
|
Kulubeler
|
|
Lulumara
|
Viçeste
|
|
Çirkofyan
|
Çiflaik
|
|
Lotrus
|
Buvatoş
|
|
Kabahor
|
Yeniköy
|
|
İstavroz
|
Rabsomanik
|
|
Podrum
|
Babatekkesi
|
|
Kolora
|
Çağlayık
|
|
Nevrarin
|
Zepeşte
|
|
Kırçalı
|
Topalan
|
|
Kobanovaizir
|
Bayır
|
|
|
Hıdırlı
|
|
|
|
|
|
MAHALLE
|
|
|
Kemalbey
|
|
|
Eyne
|
|
|
Çermen
|
|
|
Cedid
|
|
|
Yolageldi
|
|
|
Sinanbey
|
|
|
Hamidiye
|
|
|
Çarşıbaşı
|
|
|
Çiflaik
|
|
|
Sofpos
|
|
|
|
|
|
Karaferye'den gelenlerin yerleştirildikleri yerler ise şöyle
İSTANBUL
Boğaziçi /Yenimahalle, Üsküdar/ Caferağa köyü, Karagümrük, Şişli, Heybeliada, Çatalca, Fatih, Maltepe, Silivri/ Fatih mahallesi, Zincirlikuyu/Zeyrek, Karaköy, Kadıköy/Fener, Cerrahpaşa/ Canbaziye mahallesi, Beyoğlu/Firuzağa mahallesi
İZMİR
Karaburun, Bergama/Rahmibey köyü, Tire, Çeşme, Alsancak, Ödemiş, Bergama/ Camii Kebir mahallesi, Çandarlı/Urla, Karşıyaka, Gökçe köyü, Menemen, Alaçatı, Bayındır, Çeşme/Sakarya mahallesi, Bornova
MANİSA
Turgutlu, Salihli, Akhisar, Kula/Medar köyü,Kırkağaç
Adana/ Osmaniye, Samsun, Konya, Sinop/Karacaköy, Amasya, Muğla/Köyceğiz, Bursa/Gemlik, Ankara, Kalecik, Aydın/Çine, Edirne/Keşan, Giresun/Alucra, Bolu, Konya/Karaman, Kocaeli/Havadis mahallesi
ESKİŞEHİR
Arifiye mahallesi, Hoşnudiye mahallesi,
ZONGULDAK
Meşrutiyet mahallesi, Mithatpaşa mahallesi,
BALIKESİR
Ayvalık, Burhaniye/Muradiye köyü
ÇANAKKALE
Gelibolu/İnöz mahallesi, Çallı köyü, Karacabey, Ahmetbey ve Umurbey mahalleleri
TEKİRDAĞ
Şarköy, Malkara, Kumbağı köyü
KASTAMONU
Araç, İnebolu/Camii Kebir mahallesi
4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim.
Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden bana mail atmanız yeterlidir.
Sevgilerimle
