KOZANA RAHMANLI-İNOİ KÖYÜ 1915 YILI SEÇMEN KAYITLARI ve SELANİK TÜRKÜSÜNÜN ACI HİKAYESİ

Selam

Selanik; 1900'lü yıllarda büyük bir kolera salgını sarsılır. Öyle büyük bir salgındır ki bu;  bir evden bir haftada 4 kişi bile öldüğü olur. "Çalın davulları" cümlesiyle başlayan Selanik türküsü  Fitnat ile Memet'in aşk hikayesi anlatır. 
Türkü değil, ağıttır aslında.......

".....Nasliç'te çiftlik evlerinde davulları çaldırıp, anlı-şanlı bir düğün yapacaklardı.Gençler heyecanla o günü beklerken, Selanik'i kabus gibi bir hastalık kasıp kavurmaya başladı.Kolera dedikleri illet, birçok canı alıp götürmeye başlamıştı. Kenti karabulutlar gibi sarmıştı kolera..Yalnızca Selanik'i değil; tüm Rumeli'yi sarmıştı. Kimine göre Selanik limanlarındaki yabancı gemilerden bulaşmıştı; kimine göre de Balkanlar'daki savaştan kaçıp, Selanik'e sığınan göçmenler taşımıştı kolerayı....

Çok geçmeden iki aile yeniden bir araya gelip, düğün gününü kararlaştırdılar.Üç hafta içinde hazırlıklar tamamlanıp,düğün yapılacak gençler baş göz olacaktı. Konu komşudan bazıları  varsıl, saygın Rüstem Ağanın kızını, yoksul bir gence iç güveysi olarak vermesini hoş karşılamıyordu. Ama Memet'in dürüst ve çalışkan olduğunu, bir evlat gibi aileye gireceğini söyleyenler çoğunluktaydı. Artık günleri sayıyorlardı.
 On beş..on dört..on üç..

Ama koleranın sarstığı Selanik'te camilerde durmadan sela okunuyor, cenazeler ardarda kaldırılıyordu. Kolera olmadık yerlerde, olmadık kişilerde uç gösteriyordu. İlkin ateş, kusma, ishal....çok geçmeden bir yatak, bir yorgan gibi halsiz bırakıp, suyunu emdikten sonra da alıp götürüyordu hastayı.... 

On iki.....on bir....

 Fitnat'ın hali hal değildi.....Hastanede doktor fısıldadı kulağına babasının "Kolera"....

Dokuz...sekiz...yedi...üç...

Düğüne üç gün kala sizlere ömür! İlkin ateş, kusma, sonra da kesiksiz ishal ve halsizlik...Aman, yaman doktor, ilaç...Boş!

Bir kuş yavrusu gibi babasının kollarında can verdi Fitnat...Hortacı Camiinde selası okunurken, üç gün sonraki düğüne izin vermeyen ölüme ilenen Memet, caminin bir kenarına çekilmiş, bir yandan hüngür hüngür ağlıyor, öte yandan kınası yakılmamış gelinine bu illeti bulaştıran Selanik'e ileniyordu....

ALINTIDIR.

Çalın davulları çaydan aşağı

Mezarımı kazın dostlar belden aşağı

Suyumu da dökün boydan aşağı

Aman ölüm zalim ölüm üç gün are ver

Al başımdan bu sevdayı götür yare ver

Selanik içinde selam okunur

Selanın sedası dostlar cana dokunur

Gümüş kazma ile mezar kazılır

Aman ölüm zalim ölüm üç gün are ver

Al başımdan bu sevdayı götür yare ver

Selanik Selanik ıssız kalasın

Taşına toprağına bre dostlar, diken dolasın

Sen de benim gibi yarsız kalasın

Aman ölüm zalim ölüm üç gün are ver

Al başımdan bu sevdayı götür yare ver

Bugün yayınlayacağım köy Rahmanlı-İnoi...Rahmanlı'dan gelenler Niğde ve  civarına yerleştirilmiş.

                                                                               Sevgilerimle 

RAHMANLI-İNOİ
SIRA NO	ADI	LAKABI	BABA ADI	DOĞUM TARİHİ	İŞİ
6022	Ali	Adem Oğlu	Osman	1854	Çiftçi
6023	Ali	Posnak Oğlu	Zelim	1893	İşçi
6024	Abedin	Ncati Oğlu	Suliman	1887	Çiftçi
6025	Eredin	Acet Oğlu	Arif	1876	Çiftçi
6026	Veli	Adem Oğlu	Yusuf	1876	Çiftçi
6027	Yusuf	Adem Oğlu	Nebi	1844	Çiftçi
6028	Elmas	Deli Ali Oğlu	Celil	1883	Çiftçi
6029	Zinel	Posnak Oğlu	Ali	1872	Çiftçi
6030	İbraim	Turyusuf Oğlu	Memet	1889	Çiftçi
6031	Hsa	Haci Emin Oğlu	Emin	1880	Çiftçi
6032	İbraim	Cati Oğlu	Ali	1879	Çiftçi
6033	Karamfil	Haci Emin Oğlu	Usein	1893	Çiftçi
6034	Memun	Haci Oğları	Veli	1885	Çiftçi
6035	Memet	Acem Oğlu	Ali	1853	Çiftçi
6036	Mamut	Deli Ali Oğlu	Murteza	1863	Çiftçi
6037	Mustafa	Acem Oğlu	Kasım	1883	İmam
6038	Memet	Acem Oğlu	Osman	1866	Çiftçi
6039	Mustafa	Acem Oğlu	Ali	1882	Çiftçi
6040	Nebi	Acem Oğlu	Amet	1889	Çiftçi
6041	Necip	Haci Emin Oğlu	Usein	1889	Çiftçi
6042	Necip	Posnak Oğlu	Ali	1867	işçi
6043	Nu(h)	Haci İmin Oğlu	Asan	1882	çiftçi
6044	Pekir	Anzem Oğlu	Yusuf	1885	Çiftçi
6045	Rufat	Haci Emin Zade	Ali	1884	Çiftçi
6046	Serfidin	Hacı Emin Oğlu	Usein	1885	Çiftçi
6047	Salim	Acem Oğlu	Ali	1880	Çiftçi
6048	Salim	Posnak Oğlu	Ali	1862	Çiftçi
6049	Sadedin	Acem Oğlu	Arif	1885	İşçi
6050	Sulüman	Hacı Emin Oğlu	Uzeir	1865	işçi

GÜNCELLEME

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 

Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Rahmanlı.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

Memleketten-Vatana Sessizlerin Hikâyesi

1915 Yunanistan Kozana seçmen kayıtlarında Türk ve müslüman nüfusa ait bilgiler ve mübadele

adlı kitabımın arka kapak yazısıdır.

"Kimlik arayışına girdiğimde karşıma çıkan mübadele ve mübadillik idi. Konuyu araştırmaya başladıkça "mübadele bağlamında" tarihin sunulma ve anlaşılma biçimindeki yanlışlığı görmeye başladım. Çoğu mübadil torunu atalarının isimlerini bilmedikleri gibi, nereden geldiklerini, niçin geldiklerini de bilmiyorlar. Bu durum çocuklarımıza kültür aktarımı yapamadığımızın çok net bir kanıtı olarak karşımızda duruyor.

Bir toplumun mensubu olmak, o toplumun oluşma sürecinde ortaya çıkan kültürünü taşımak yükümlülüğünü de beraberinde getirir. Bireyler arasındaki zincir koptukça kültürsüz toplumlar ve kültürsüzleşme ortaya çıkmaktadır.

Bu kitapta kaybedilen Balkan savaşlarından sonra Yunanistan devleti sınırları içinde kaldığı için Yunan vatandaşı sayılan ve bu nedenle 1915 yılında yapılan Yunanistan genel seçimlerinde oy kullanan, Selanik Kozana eyaletine bağlı 61 köyde yaşayan 16 yaş üstü toplam 5140 Türk-erkek-müslüman nüfusa ait bilgiler ve lâkapları bulunmaktadır. Birçok Türk ailenin soyadlarının kaynağı bu lâkaplardır.

24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması kapsamında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan "Yunan ve Türk Halklarının Mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol" gereği Rumeli'den Anadolu'ya gelen Türkiye'nin Yunanistan doğumlu yeni vatandaşları ülkelerinin ekonomik,siyasi ve kültürel biçimlendirilmesinde kilit taşı oldular"

SAKIZ ADASI SAKİNLERİ.....

Günaydın

Tasfiye talepnameleri bir çeşit mal beyanı...mübadillerin geldikleri yerde bıraktıkları mallarını gösteren belge...ve belgenin üzerindeki düzenlenme tarihi 12.12.1925...

Aşağıdaki tasfiye talepnamesi Sakız adası Mescid mahalesinden gelip İzmir ili Eşrefpaşa mahallesinde iskan edilen  Raşit kızı Mazlume'ye ait.....Aslında bu belgeler o zamanlarda kadına sağlanan haklar yönünden çok önemli...Hâlâ bazı yörelerimizde  kadına mal verilmezken, 1925'de bu kadınlar mal sahibi..

Size bugün tarihin tozlu yapraklarından seslenen  Raşit kızı Mazlume...

                                                                       Sevgilerimle

KOZANA KIRMIZIKÖY- KOKLNARAS- κόκκινο χωριό KÖYÜ 1915 YILI SEÇMEN KAYITLARI

Selam

Bugün sizlere biraz mübadele antlaşmasından bahsetmek istiyorum.30 Ocak 1923 tarihinde Lozan'da "Türk-Rum Nüfus Mübadelesi"imzalandı. Mübadil derneklerinin  bir takım etkinlikler düzenledikleri anma gününün 30 Ocak olmasının sebebi budur. Mübadiller için bir ne'vi kurtuluş günüdür.  Bu antlaşmaya göre Batı Trakya dışındaki Yunanistan'lı Müslümanlar ile İstanbul dışındaki Türkiye'li Ortodoksların zorunlu değişimi öngörüldü.

Prof.Dr.Kemal Arı " Türk Ticaret-i Bahriyesi ve Mübadele Gemileri'nde bu durumu  şöyle izah ediyor.

Milletler Cemiyeti daha konferansı toplanmasından önce Norveçli Dr. Nansen’i nüfus boşalması sonucu ortaya çıkan yeni görüntüyü yerinde incelemek üzere görevlendirilmişti. Nansen hem Yunanistan’a, hem de Türkiye’ye gelerek incelemelerde bulundu. İlgili kişilerle görüşerek çözüm yolunun ne olabileceği konusunda düşünceler geliştirildi.

Bu düşüncelerini içeren kapsamlı bir rapor hazırlayarak Milletler Cemiyetine sundu. O bu gözlemlerine ve notlarına dayanarak Yunanistan’daki Müslümanlarla Anadolu’daki Ortodoksların isteğe bağlı olarak mübadelesini / değiş tokuşunu öngörüyordu. “İsteğe bağlılık” bütünüyle kişiyle ilgili bir boyuttu. Devletler kişinin kendi geleceğiyle ilgili kişinin ne öngördüğü ile ilgilenmeyecek isten göç edebilecekti. Bunun ayrıntıda kalan yönleri de vardı. Nansen İstanbul’da yaşayan Rumların değişim dışı tutulmasını öneriyordu. Bu önerisine karşın Batı Trakya Türkleri ile ilgili aynı görüşü dile getirmiyordu. Türkiye Nansen’in bu görüşüne karşı çıktı. Türk delegeler İstanbul’daki Rumların değişim dışı tutulmasının kabul edilemeyeceğini belirttiler. Bu öneriye karşıydılar ama farklı bir önerileri vardı. İstanbul’daki Rumlar mübadele edilmeli buna karşın Batı Trakya Türkleri değişim dışı tutulmalıydı. Görünen o ki mübadele düşüncesine temelden karşı olunmamakla birlikte bu görüşmelerden daha kârlı çıkabilmek amacıyla bir pazarlık başlamış oluyordu. Taraflar karşılıklı olarak birbirleriyle örtüşmeyen, çelişen raporlar hazırlayıp ortaya koyuyorlardı. Türkiye Batı Trakya’daki Türklerin azınlık değil, çoğunluk olduğu tezini ileri sürüyordu. Çoğunluk olan bir kitlenin bulunduğu yerden göçe zorlanmasının kabul edilemez olduğunu vurguluyordu. Yunanistan ile Türkiye arasında “Türk-Rum Nüfus Mübadelesine İlişkin Sözleşme” imzalandı. Türkiye adına sözleşmeyi İsmet Paşa ve Dr. Rıza Nur, Yunanistan adına Venizelos ve Caclamanos imzaladı. Sözleşmeye göre Türk topraklarında yerleşmiş Rum- Ortodoks dininden Türk uyrukları ile Yunan topraklarında yerleşmiş Müslüman dininden Yunan uyruklarının 1 Mayıs 1923 tarihinden başlayarak zorunlu mübadelesi (değiş-tokuşu) kabul edildi. Kendiliğinden karşı ülkeye gitmiş olan bir kişi Türk Hükümetinin izni olmadıkça Yunanistan’a dönerek orada yerleşemeyecekti.  Mübadele İstanbul’da oturan Rumları ve Batı Trakya’da oturan Müslümanları kapsamayacaktı. Bir süre sonra İmroz-Gökçeada ve Bozcaada’da yaşayan Yunanlılarda nüfus mübadelesinin dışında tutuldu.

..........Göçmenler bırakıp gidecekleri ülkenin uyrukluğunu yitirecek, gittikleri ülkenin topraklarına ayak bastıkları anda bu ülkenin uyrukluğunu edinmiş sayılacaklardı.

...........Her çeşit taşınır mallarını yanlarında götürmekte ya da bunları taşıttırmakta serbest olacaklardı. Bu mallar için çıkış ve giriş vergisi alınmayacaktı. Aynı zamanda cami,  tekke, medrese, kilise, manastır, okul, hastane, dernek, birlik gibi tüzel kişiler ve başka kurumlar personellerini de kapsamak üzere kendi topluluklarının taşınır mallarını serbestçe götürmeye ve taşıttırmaya hak kazanmışlardı.Her iki ülke karma komisyonun önerisi üzerine taşıma işlerinde en geniş kolaylıkları sağlayacaktı.

Taşınır malların tümünü ya da bir bölümünü yanlarında götüremeyecek olan göçmenler bunları oldukları yerde bırakabileceklerdi. Bu durumda yerel makamlar taşınır mal komisyonu olacaktı. Biri  yerel makamlarca saklanacak, ikincisi karma komisyona sunulacak, üçüncüsü gidilecek ülkenin hükümetine, dördüncüsü göçmenin kendisine verilecekti.

Bu sözleşmenin yürürlüğe girişinden başlayarak altı aylık süre içinde bir karma komisyon kurulacaktı. (Muhtelit Mübadele Komisyonu) Bu komisyonun Birinci Dünya Savaşına katılmamış devletlerin uyrukları arasından Milletler Cemiyeti Konseyi’nin seçeceği üç, ayrıca Yunanistan ve Türkiye’den birer üye bulunacaktı. Komisyon Türkiye’de ve Yunanistan’da toplanacaktı. Başkanlığını tarafsız üç üyeden her biri sıra ile yapacaktı.

Komisyona bağlı alt komisyonlar kurulacaktı. Bu alt komisyonlar hem Yunanistan'da, hem de Türkiye'de çalışacaklar ve göç süresince göçmenlere ait malların dökümünü ve değerini ilgili göçmenin gözleri önünde saptamakla görevli olacaklardı.Önce 13 Ekim 1923 tarihinde Mübadele İmar ve İskân  Vekâleti adıyla bir Bakanlık kuruldu. Ardından da 8 Kasım 1923 tarihinde İskân yasası oluşturuldu. Bu bakanlık için Bakanlığa getirilen kişi Atatürk'e yakınlığı ile bilinen ve Kurtuluş Savaşına genç yaşında büyük maceralar içinde atılan Mustafa Necati'ydi."

(Mustafa Necati'yi birgün size yazmak isterim. Hayatını okuduğumda  çok etkilenmiştim. Tam bir vatansever, cesur yürekli, çalışkan  Milli Eğitim Bakanı....)

İşte burada anlatılan, göçmenlere sorularak doldurulan belgeler tasfiye talepnameleridir. Halen Devlet Arşivlerinden bu belgelere ulaşmak mümkündür. Yeter ki gelen dedenizin lakabını, geldiği yeri ve adını bilin. Mutlaka ulaşırsınız. 

Artık her yayınlayacağım köy listesi ile birlikte o köyden birine ait tasfiye talepnamesini de yayınlayacağım. Kırmızıköy Koklnaras 19 kişilik en küçük köylerden biri.... Bu köyde yaşayan Hurşid oğlu Yakup'a ait tasfiye talepnamesi de listelerin altında....Talepname 15.06.1924'de doldurulmuş. Aile 1 kadın, 1 erkek ve 3 çocuktan oluşuyor. Ücretli yolculuk yapmışlar. Yani ailenin maddi durumu iyiymiş o yüzden geminin belirlenen ücretini verebilmişler.

                                                                                                         Şimdilik hoşçakalın, sevgilerimle

KIRMIZIKÖY-KOKLNARAS
SIRA NO	ADI	LAKABI	BABA ADI	DOĞUM TARİHİ	İŞİ
3962	Abedin	Aptül Hoca Oğlu	Rusüt	1866	Çiftçi
3963	Eredin	Aptül Hoca Oğlu	Ruset	1876	Çiftçi
3964	Yakup	Apdül Hoca Oğlu	Hursid	1886	Çiftçi
3965	Dızar	Aptül Hoca Oğlu	Rahman	1866	Çiftçi
3966	Dezalalidin	Abtül Hoca Oğlu	Rahman	1886	Çiftçi
3967	Usein	Abtül Hoca Oğlu	Rahman	1879	Çiftçi
3968	Omer	Abtül Hoca Oğlu	Cafer	1873	Çiftçi
3969	Rusüt	Abtül Hoca Oğlu	Usein	1835	İmam
3970	Sait	Pridzey Oğlu	Hasan	1868	Çiftçi
3971	Sadet	Abtül Hoca Oğlu	Rahman	1860	Çiftçi
3972	Saledin	Abtül Hoca Oğlu	Sadet	1892	Çiftçi
3973	Sali	Abtül Hoca Oğlu	Selman	1847	Çiftçi
3974	Seban	Abtül Hoca Oğlu	Sali	1880	Çiftçi
3975	Sain	Abtül Hoca Oğlu	Suliman	1866	Çiftçi
3976	Sali	Abtül Hoca Oğlu	Emin	1873	Çiftçi
3977	Sebedin	Abtül Hoca Oğlu	Rahman	1886	Çiftçi
3978	Hasan	Abtül Hoca Oğlu	Rusüt	1864	Çiftçi

Aşağıdaki Yunanca gemiye sevk belgesi

Aşağıdaki ise Osmanlıca tasfiye talepnamelerinin  üst yazısı.... kimlerin hangi köyden, kaç kişi olarak listelere yazıldığı ile ilgili belge....

GÜNCELLEME

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 

Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Kırmızıköy.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

Memleketten-Vatana Sessizlerin Hikâyesi

1915 Yunanistan Kozana seçmen kayıtlarında Türk ve müslüman nüfusa ait bilgiler ve mübadele

adlı kitabımın arka kapak yazısıdır.

"Kimlik arayışına girdiğimde karşıma çıkan mübadele ve mübadillik idi. Konuyu araştırmaya başladıkça "mübadele bağlamında" tarihin sunulma ve anlaşılma biçimindeki yanlışlığı görmeye başladım. Çoğu mübadil torunu atalarının isimlerini bilmedikleri gibi, nereden geldiklerini, niçin geldiklerini de bilmiyorlar. Bu durum çocuklarımıza kültür aktarımı yapamadığımızın çok net bir kanıtı olarak karşımızda duruyor.

Bir toplumun mensubu olmak, o toplumun oluşma sürecinde ortaya çıkan kültürünü taşımak yükümlülüğünü de beraberinde getirir. Bireyler arasındaki zincir koptukça kültürsüz toplumlar ve kültürsüzleşme ortaya çıkmaktadır.

Bu kitapta kaybedilen Balkan savaşlarından sonra Yunanistan devleti sınırları içinde kaldığı için Yunan vatandaşı sayılan ve bu nedenle 1915 yılında yapılan Yunanistan genel seçimlerinde oy kullanan, Selanik Kozana eyaletine bağlı 61 köyde yaşayan 16 yaş üstü toplam 5140 Türk-erkek-müslüman nüfusa ait bilgiler ve lâkapları bulunmaktadır. Birçok Türk ailenin soyadlarının kaynağı bu lâkaplardır.

24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması kapsamında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan "Yunan ve Türk Halklarının Mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol" gereği Rumeli'den Anadolu'ya gelen Türkiye'nin Yunanistan doğumlu yeni vatandaşları ülkelerinin ekonomik,siyasi ve kültürel biçimlendirilmesinde kilit taşı oldular"