Sevgili Leyla Kaplan hocamın derlemelerinden......
KESRİYE JERVENİ KÖYÜ BAKKAL
DEFTERİ
Jerveni köyüne ait ulaştığımız bir diğer defter ise, köyde hem
hocalık, hem de bakkallık yapan Arif
hocanın defteridir. (Arif hocanın torunları Münevver ve Müzeyen Güller’in özel
arşivinde bulunan defterde) Arif hocanın
köyde işlettiği bakkalın gelir ve gideri ile ailesine yaptığı harcamalar,
köylülerin alışverişleri, alınan yiyecek ve malzemeler, satılan çeşitli mallar, şahitlerin isimleri
vb. yazılıdır. Yüz yıl öncesi köyde yapılan alışveriş listeleri, satılan ve
alınan mallar ödenen ücretler, yiyecek ve hayvan fiyatlarının yazıldığı bu
defter sadece köyü değil Kesriye’deki
günlük yaşamı aydınlatacak
bilgilere sahiptir.
Köylülerin satın aldığı yiyecekler ve ihtiyaçları olan diğer
malzemelerle ücretleri günü gününe
yazılmıştır. Defterdeki 26 sayfanın 25 sayfası
tamamiyle yazılı olup ;1905-1918 tarihleri arasında Kesriye Jerveni
köyünün alış veriş malzemelerini, o günkü fiyatları, en önemlisi insanların
birbirlerine ve köyün hocasına güvenlerini göstermektedir.
Arif Hoca'nın günlük olarak tuttuğu defterde kendi harcamalarını şahit göstererek yazması ve Amerika'da çalışan kardeşi İlyas'ın gönderdiği paraları aldığını ve bir kısmını ne şekilde harcadığını yine şahitlerle yazması dikkat çekicidir.
Osmanlı para birimi yanında Fransız parası kullanırken Yunan para birimlerinin işgal altında dahi kullanılmamış olması dikkat çeken diğer bir konudur. Aşağıda defter sayfalarından alınmış birkaç örnek verilmiştir.
Arif Hoca'nın günlük olarak tuttuğu defterde kendi harcamalarını şahit göstererek yazması ve Amerika'da çalışan kardeşi İlyas'ın gönderdiği paraları aldığını ve bir kısmını ne şekilde harcadığını yine şahitlerle yazması dikkat çekicidir.
Osmanlı para birimi yanında Fransız parası kullanırken Yunan para birimlerinin işgal altında dahi kullanılmamış olması dikkat çeken diğer bir konudur. Aşağıda defter sayfalarından alınmış birkaç örnek verilmiştir.
Teşrinisani 1332 ayında…………………harcamaları beyanı:
Cinsi kıye
......... pare Cinsi kıye ………. pare
Şeker 1 18 --- Hınta 1 150 ---
Gaz 1 25
--- Çavdar 1 120 ---
Sabun 1 12 --- Mısır 1 115 ---
Tuz 1 5 --- Alaf 1 40 ---
Pirinç 1 10 --- Burcak? 1 70 ---
Kayve(Kahve) 1 23 --- Şağer? 1
80 ---
Zeytinyağı 1 18 ---
Yağ 1 30 ---
Pili 1 14 ---
Papuçi Çernolişte karyesinden Astar Taryko İlyas ağaya sanat öğreddiyi içun verdiği makina ile alet on Osmanlı lirayi, altı Osmanlı lirayi el hakkı....teslmimat...pare....lira-i Osmani umum mesarifan aletler ile onaltı Osmanlı lirası olmuştur.
1 Osmanlı lirası İlyas bedile (yedile) Osmanlı lirası kendim verdim. 13 Kanunevvel 1330
(13 Aralık 1915)
6 Osmanlı lirası Benim yedile dört Osmanlı lirası, bir İngiliz, bir Napolyon, dört guruş ufaklık, altı lira....Şahin Hüseyin, Nuri Raşid, Selim Besim Mehmed...... 20 Mart 1331 (1916)
Papuçlar içun 50 pare....
Diğer papuçlar astar ile 10 pare....
20 Eylül 331 (1916) İlyas bedile Tarikuya bir Napolyon ve beş dirhem verilmiştir.
28 Teşrinisani (kasım) 332 (1917) tarihinde yukarı çarşıda bir diş çektirdim on guruş aldığımı beyan ederim.
27 Ağustos 334 (1918) Pazarertesi günü Fransız tarafından bizmim köyden sekiz öküz alındı. Bizmim siyah öküzü otuzdört Napolyon parası, İbrahim Nezir'in, Zeynel Ağoş'un, Kerim Ferhat
11 Teşrinisani (Kasım) 335 (1919) Pazarertesi inek bir erkek buzağı toğurdu.
5 Kanunevvelde Kesriye'de şaro (şareno= renkli keçi) keçiyi yüz on guruşa sattım.
Papuçi Çernolişte karyesinden Astar Taryko İlyas ağaya sanat öğreddiyi içun verdiği makina ile alet on Osmanlı lirayi, altı Osmanlı lirayi el hakkı....teslmimat...pare....lira-i Osmani umum mesarifan aletler ile onaltı Osmanlı lirası olmuştur.
1 Osmanlı lirası İlyas bedile (yedile) Osmanlı lirası kendim verdim. 13 Kanunevvel 1330
(13 Aralık 1915)
6 Osmanlı lirası Benim yedile dört Osmanlı lirası, bir İngiliz, bir Napolyon, dört guruş ufaklık, altı lira....Şahin Hüseyin, Nuri Raşid, Selim Besim Mehmed...... 20 Mart 1331 (1916)
Papuçlar içun 50 pare....
Diğer papuçlar astar ile 10 pare....
20 Eylül 331 (1916) İlyas bedile Tarikuya bir Napolyon ve beş dirhem verilmiştir.
28 Teşrinisani (kasım) 332 (1917) tarihinde yukarı çarşıda bir diş çektirdim on guruş aldığımı beyan ederim.
27 Ağustos 334 (1918) Pazarertesi günü Fransız tarafından bizmim köyden sekiz öküz alındı. Bizmim siyah öküzü otuzdört Napolyon parası, İbrahim Nezir'in, Zeynel Ağoş'un, Kerim Ferhat
11 Teşrinisani (Kasım) 335 (1919) Pazarertesi inek bir erkek buzağı toğurdu.
5 Kanunevvelde Kesriye'de şaro (şareno= renkli keçi) keçiyi yüz on guruşa sattım.
Balkan savaşları sonrasında Balkan devletleri arasında yapılan mübadele de uygulama dışında kalan Jerveni köyü, I.Dünya savaşı sırasında, Yunanistan müttefik olduğu devletlerle beraber Osmanlı Devletinin işgalini kulaktan dolma haberlerle takip etmeye çalışmıştır. Savaş sırasında Yunan ordusuna asker olarak katılmayı kabul etmeyen gençler köyü terk ederek, Osmanlı ordusuna hizmet etmeyi görev bilmişlerdir. (Çanakkale muharebelerinde 2 Jerveneli şehit olmuştur)
I.Dünya
savaşı sonrası Türk milletinin Anadolunun işgalini sona erdirmek amacıyla
yaptığı Kurtuluş savaşının kazanılmasından sonra Lozan’da barış antlaşması
görüşmeleri devam ederken Yunanistan’ın isteği ile 30 Ocak 1923 tarihinde
Mübadele Antlaşması imzalanmıştır.
Bu anlaşma sonrasında mübadele edilecek köyler arasında yer
alan Jerveni köyü de yer almıştır. Yüz binlerce müslüman Türk vatan bildikleri toprakları,doğdukları,doydukları köylerini terk etmek zorunda kalmışlar. Ağustos 1924 tarihinde Anadolu’ya gelmek
üzere yola çıkan Jerveni köylüleri 5 veya 7 Eylül’de kendi istekleri ile
Ürgüp / Mustafapaşa’ya (Sineson) gelip yerleşmişlerdir.
Sevgilerimle
