Yıl 1830, Yer Gümüşhane
Year 1830, Place Gümüşhane
Tanzimat Fermanının gayri Müslimlerle ilgili hükümlerinden faydalanılarak ortaya atılan "Pontus" projesi bir algı operasyonu ile "Ortodoksluk" meselesi olarak ortaya çıkmış, daha sonra bir "Yunanlılık" meselesi haline dönüştürülmüştür. Pontus projesinin sahibi Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan Ortodoks Hristiyanlar olmadığı gibi, bu insanların Yunan Ulusu ile uzaktan yakından hiçbir ilgileri de yoktur. Tarihi olaylara baktığımız zaman, Pontus projesini hazırlayanların, 1923 yılına kadar bölgede yaşamış olan Ortodoks Hıristiyanlara dayanarak bölgeye hakim olma amacı güden emperyalist devletler olduğunu görüyoruz.
Sonra ne oldu.....
Pontus Meselesi, Birinci Dünya Savaşı öncesi ve sonrasında Karadeniz Bölgesinde ‘kendilerine bağımsızlık vaat edilen’ Hıristiyan halkın kışkırtılmasıyla cereyan etmiş, siyasi propaganda olarak başlayıp, bölgedeki Rumların kanlı eylemleri ile devam eden, nüfus mübadelesi kapsamında Rumların bölgeden çıkartılması ile son bulan olaylar bütünü haline dönüşmüştür.
Kim zarar gördü peki? Müslüman olsun, Ortodoks olsun Vatansever Anadolu insanları tabii ki.....
Olan bizim insanlarımıza oluyor....
Bugün size anlatacağım hikaye Çarşıdere'li Xatzi'nin atalarına ait....
Annanemin tasfiye talepnamesini bulduktan sonra, onların Türkiye'ye döndüklerinde Çarşıdere'ye yerleştirildiklerini öğrendim. İlk yerleştirildikleri yeri görmek istedim.Bir pazar günü ailecek yola çıkıp Çarşıdere'ye zar zor vardık.Nasıl bir yolculuk yaptığımızı
yazdım. Ardından Çarşıdere'yi anlattığım yayını BURADA paylaştım. Birkaç gün sonra bir mail aldım. Yunanistan'dan Xatzi idi mesajı yazan...
-sizin yazınızda anlattığınız benim dedemdi diye başlıyordu mail....duygu dolu satırlarda peşi sıra geliyordu..
İşte o gün anladım yapmaya çalıştığım işin ne kadar doğru olduğunu...
Xatzi'nin anlatımı ile işte ailesinin ve Çarşıdere'nin nasıl kurulduğunun hikayesi......
1830 Pontus ayaklanması sonucu iç göç ile kendileri de
-Ortodoks- olmasına rağmen memleketleri Gümüşhane'yi kaçarak terk etmek zorunda kalan, kendi deyimleri ile Ankara'nın doğusunda yer alan Sungurlu'ya (Sougkourlou ) 20 km uzaklıkta ,1350 rakımda Çarşıdere (Tsarsiteresi) köyünü kurmak üzere 10 Ortodoks aile buraya gelir.
-Ortodoks- olmasına rağmen memleketleri Gümüşhane'yi kaçarak terk etmek zorunda kalan, kendi deyimleri ile Ankara'nın doğusunda yer alan Sungurlu'ya (Sougkourlou ) 20 km uzaklıkta ,1350 rakımda Çarşıdere (Tsarsiteresi) köyünü kurmak üzere 10 Ortodoks aile buraya gelir.
Yıl 2016.... bugünün şartlarında zar zor köye ulaşabilmişken, sahte bağımsızlık hayallerine inandırılmış çeteler tarafından nasıl bir zulüm gördülerse artık o kadar korkmuşlar ki; 1350 rakımlı yere, dağın tepesine kaçıp yeni bir köy inşa etmişler...
Köyün ilk sakinleri olan ailelerin isimleri aşağıda;
GEORGIOS - XATZIGEORGIOU
MIXAIL >> MIXAILIDIS
XARALAMPOS >> MAURIDIS
PAULOS >>PAULIDIS
KIRIAKOS >>KIRIAKIDIS
APOSTOLOS >>APOSTOLIDIS
XRISTOFOROS >>XRISTOFORIDIS
TRIANTAFILOS >>TSAKIRIDIS
bu aile Çarşıdere'nin yanındaki Curcabalu köyünden gelir.
PANAGIOTIS >> PANAGIOTIDIS
Çorum'dan gelir. Öğretmendir.
XRISOSTOMIDIS
Samsun'dan gelir.
ve Çarşıdere'yi inşa etmeye başlarlar.
Çarşıdere'de 1924 yılına kadar yaşarlar. 1924'de mübadele sonucu bir tekneyle Yunanistan'a gitmişler. Yaklaşık 7 yıl boyunca Kesriye (Kastoria) Kar köyüne yerleşmişler, yapamamışlar. Oradan Kılkış'a bağlı Gerakona'ya yerleşmişler.
1947 yılında sivil savaş sırasında Xatzi'nin babası Kosmas
Kosmos 1922 yılında Çorum Çarşıdere'de doğmuş.2005 yılında Yunanistan Gerakona'da ölmüş. Gerakona'da yaklaşık 10 yıl muhtarlık yapmış.
Onun babası Kosmos ise; 1840 yılında Çorum Çarşıdere'de doğmuş, 1910 yılında Gerakona'da ölmüş. Çok uzun yıllar Çarşıdere'de muhtarlık yapmış.
1943 yılında Alman işgali sırasında Gerakona'da okul
1967 yılında Xatzi köyü Gerakona'da...
Xatzi Village in Gerkona 1967
Türkiye'den Yunanistan'a gidenler, hatıralarını yaşatmak ve unutturmamak için bir internet sitesi kurmuşlar.
İncelemek isteyenler için adresi burada....
Sevgilerimle
Olan hakikaten insanlarımıza oluyor. Sitedeki resimler ne kadar hüzünlendirdi beni. Yaşam çok zor.
YanıtlaSilHayat çok zor çok :)) inişler, çıkışlar...mesele her düştüğünde dimdik kalkabilmek....Çok teşekkürler evet siyah-beyaz fotoğraflar beni de çok hüzünlendirir.
SilNe acılar ne hikâyeler..
YanıtlaSilNe güzel dokunuş yapıyorsun hayatlara Sertaç, kaybolmadan ne kadar yakalasanız kâr.
Evet Handan bazen çok geç kalındığı düşünüyorum fakat bir sıfırdan iyidir diyerek devam ediyorum. Çok teşekkürler :)
Silmüthişsin SERTAÇ.
YanıtlaSilHavva müthiş olan sensinnnn....ilk gözümün nuru....
SilSertaç mutlaka burada yazdıklarını kitaplaştırmalısın.Daha çok kişiye ulaşmalı bu yaşanalar. Ve evet gerçekten çok doğru bir iş yapıyorsun bu anıları yazmakla...
YanıtlaSilGünün birinde olur belki:))) daha kalıcı olur.Ama yeni gençliğe bunları anlatabilmek ancak internet ile olduğu için burada yazmaya devam edeceğim. Çok teşekkürler Gül :)) sağollll öptüm :))
SilBütün bu hikayeler ile 'Serhira' sağlam bir kaynak olma yolunda, kutluyorum Sertaç.
YanıtlaSil:)))Burcu ben mahcup oldum şimdi :))) "sağlam kaynak" olmaya daha çok var ama böyle anılmak çok güzelmiş...teşekkürler çokk sevgiler :))
SilKalemine sağlık arkadaşım içim burkuldu okurken
YanıtlaSilÇokk teşekkürler herbiri acıklı bir hikaye işte...yazıda da söylediğim gibi olan Anadolu insanına oluyor :(( sevgiler
SilOnun babası Kosmos ise; 1840 yılında Çorum Çarşıdere'de doğmuş, 1910 yılında Gerakona'da ölmüş. Çok uzun yıllar Çarşıdere'de muhtarlık yapmışsa.. 1910 senesinde öldüğü yer niye Gerakona? 1922'den evvel mi kaçmış?
YanıtlaSil2 Kosmos var. Dede ve torun Dededaha evvel kaçmış, Torun Kosmos ise 1922'de Çarşıdere'de doğmuş, 2005'de Yunanistan'da ölmüş
Sil1922'ye kadar yaşadık yazmışlar gerakona sayfasında, mübâdele olmadan kaçanlar bell ki. bizim orda da kuvvacı çeteler adapazar, izmit, bursa'da mübadeleden evvel 1921'de hepsini korkutup kaçırtmıştı.
YanıtlaSil