25 Kasım 2022 Cuma

KOKOLARİKO ve KESRİYE'DE YAŞAMIŞ KADINLARIN ADLARI

 



(Fotoğraf Tülay Urgancı'nın aile albümünden)


Selanikli kadınlar her daim  zarif, şık ve güzel... Kokolariko'dan (İpek dokuma kumaş) yaptırdıkları elbiseler üzerlerinde tiril tiril..günümüze kadar gelen az sayıda fotoğrafta bunları daha net olarak görebiliyoruz. 

Sayfanın  sonunda 1924'de mübadele ile Selanik Kesriye ve bağlı köylerden Anadolu'ya gelenlerin tasfiye talepnamelerinden derlediğim Kadın isimlerinin listesini ekledim. İsimleri birbirinden güzel..Arapça ve Farsça adlar olmakla birlikte birçok Türkçe adlar da bulunuyor. Türk isimlerinin anlamları ise şöyle;

Tatu : 1.Pas 2.Barış 3.Sulh

Tuti/Tutu/Dudu  :1.Hatun 2.Papağan türündeki kuş

Hırliko   :( Karaçay- Malkar Türkçesi )
1.İyi Düzgün, 2.Küçük vida

Hankuş / Hankuşe / Hankoşe  : Makedonya, Kosava ve Bosna'da kullanılır.

Nanoş / Nunuş  : Türkçe Ninecik /Büyükannecik

Paşako   :Paşa, Han, Emir, Bey
(Paşa adının sevgi biçimi olarak Romanlarda,Rumlarda,Yahudilerde kullanılır.)

Timure   : Timur=Demir adının arkaik biçimidir.

Timurşah (Türkçe+Farsça) Timur Hükümdar Şah Farsça

Gül   : Gülmek, Farsça anlamı ise çiçek

Pembe    : Ak ile Kızılın karışımından oluşan renk 
19.yüzyılda Türkçede "pamuk" anlamında da kullanılırdı.

Tatuş     : Peçenek beyi
Güneydoğu Avrupa ve Balkanlarda yaşamış Türk kavmi

Arzuhan    : (Farsça+Türkçe) Han : Başbuğ,Kral,Sultan,Soylu
 Arzu Farsça

Demirhan Demir, Güçlü 

Birgün annanne ve babanne olduğumda torumlarıma; bana  Nunuş diye seslenmesini öğreteceğim.


Aşağıdaki paragraf  Münevver Ayaşlı'nın  Rumeli ve Muhteşem İstanbul adlı kitabından alıntıdır.

..........................

Evett Manastır Rumeli'nin en büyük vilayetlerinden biri, çok sevilen bir vilayeti...Hanımlarının kibarlığı, evlerinin güzelliği ve "quipage"leri meşhur.Hanımefendilerin kendi atları, arabaları ve arabacıları varmış ve hanımları çok bakımlı imiş.Evlerinde bir nevi kalorifer tertibatı varmış. Şöyle ki; Dışarıda sofada bir köşede yanan ocaktaki demir borular ile bütün eve, odalara,sofalara taksim olan sıcak su her tarafı ısıtırmış, tıpkı kalorifer gibi..bu usule o zaman bile "Rus usulü" derlermiş.Seneler ve seneler sonra Sarıkamış'ta Ruslardan kalma eski binalarda bu usulün aynısını gördüm, hemen Manastır evlerini hatırladım. Vaka ben Manastır'ı hiç görmemiştim, ama annemden,teyzemden,dayımdan o kadar çok dinlemiştim ki görmüş gibi olmuştum. Sarıkamış'ta bu Ruslardan kalma usul yıkılmadı, hala duruyorsa tertibatı bozulmadı ise, Manastır usulü ısınma tertibatı görülebilir.

Manastır hanımları ham ipekten el dokuması kumaştan "üç etek" elbise giyerlermiş. Gömlek olarak da yine ipekten bürümcük giyerlermiş.Bilmem bugünkü insanlar bu isimlerden bu kumaşlardan birşey anlayacaklar mı? Yakın zamana kadar Yunanistan bu kumaşları imal ediyor, hatta ihraç ediyordu. İpek dokuma kumaşların ismi "Kokolariko" idi. Birçok kimse bu kumaşlardan alabilmek için Yunanistan'a bile gidiyordu. İkinci Dünya Savaşına kadar bu böyle idi, şimdi nasıl bilmiyorum. Hala karlı bir iş ise, Yunanlı bunu katiyyen bırakmamaıştır. Şimdi Türkiye'de olmayan ve bugünün Türklerinin hiç bilmediği,hiç görmediği eski Türk eşyalarını Atina'da ki Benaki müzesinde görebilirsiniz.Fakat eşyaların üzerinde meşei hiç yazılı değil.Zinhar Türk diyemezsiniz. Halılar, seccadeler, kumaşlar, kadifeler, takılar, yani kuyum eşyası, el işleri, havlular, peşkirler, çevreler, cepkenler.....bu güzellikleri sanki gökten inen melekler yapmışlar.Hakikaten Yunanlı olsun, Rum olsun bizi hiç aklından fikrinden çıkarmıyor, çıkarsalar kendileri de rahat edecek, bizde....Benaki müzesinde ki bütün Türk eşyaları isimsiz, zora geldikleri zaman sadece "Asie Mineur"diyorlar. Fakat "Asie Mineur da kim? Bu belli değil,isim yok.....

                                       


KESRİYE ve KÖYLERİNDE KADIN İSİMLERİ

Hasbiye

Bariye

Ayşe

Saime

Asime

Hakile

Şerife

Şazike

Fatma

Kıymet

Saniye

Hacer

Zilkade

Nazlı

Zehra

Miyase

Hidayet

Gül

Hayriye

Nadire

Emine

Rabia

Anuşe

Sünbül

Servet

İfakat

Cemile

Cevriye

Hayriye

Kamile

Havvace

Sünbüle

İffet

Pembe

Demirhan

Neyyire

Nigar

Fitnat

Saniha

Zarife

Zübeyde

Safvet

Hulkiye

Latofçe

Ramize

Resmiye

Besime

Saadet

Dilber

Safiye

Gülsüm

Cevriye

Mihriban

Şahsine

Nesibe

Feride

Nuriye

Melek

Sabriye

Refia

Zekiye

Dilber

Rukiye

Sıddıka

Timure

Miriye

Hidayet

Meryem

Melike

Hasibe

Lütfiye

Nafiye

Fikriye

Kadime

Bahriye

Tenzile

Ragıbe

Dilberiye

Dudu

Naciye

Atiye

Hanife

İsmet

Hamide

Kakoşe

Atiye

Hankoşe

Bahriye

Paşako

Mimiş

Ramize

Hürmüz

Nevruze

Akıle

Necibe

Fahriye

Arzuman

Ruhane

Gülfe

Melike

Nariye

Seniye

Memişe

Nevreze

Akile

Fethiye

Sıddıka

Radiye

Hediye

Vehibe

Fitnat

Fevziye

Fadime

Refia

Melike

Nazike

Mediha

Fitnat

Selime

Timurhan

Münevver

Gülizar

Rupşah

Firuze

Suzane

Asime

Nadire

Kesper

Safade

Behiye

Veliman

Asya

Hirfan

İzzeti

Hırliko

Banika

Timurşah

Zanbako

Kısmet

Şaniko

Refıkıye

Tuti

İnciko

Murabba

Fakıhe

Vecihe

Muzaffer

Şöhret

Cevahire

Hankuşe

Rebihan

Nanoş

Zöhre

Mahmude

Tatuş

Arzuhan

Nebiyye

Taibe

Dilber

Müseyyibe

Gülüşah

İhsan

Taçşah

Besime

Tenzile

Feriye

Merdaye

Lebibe

Faika

Anber

 

 

 

 

 

 


12 yorum:

  1. Çok önemli bilgiler..Şahsım adına çok faydalandım.Bilgi için teşekkür ederim
    Annanemden kalma bürüncük gömlekleri, peşkir,saman yastığı dediğimiz dokumaları hala saklıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba size kalan birkaç eşya bile ne kadar kıymetli.. o dönemi anlatan....kişisel aile tarihlerinize ait....

      Sil
  2. Hiç bilinmeyen ve bilmediğimiz bilgiler di, öğrenmek çok çok güzel . Keşke herkes bilse . Çok teşekkür ederim 🙏

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sağolunuz. gençlerimiz ve çocuklarımız bilse keşke....tarihlerine sahip çıkmayı da böylelikle öğrenseler....

      Sil
  3. Güzel yazı ancak Yunan ve Rum aynı şey demek farklı milletler gibi algılanıyor

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Yunan ve Rum aynı değil ki....Rumlar Doğu Romalılar diye adlandırılan millettir.

      Sil
  4. Emeğinize yüreğinize sağlık benim baba tarafımda Manastır nasliçli Zafer Begaki

    YanıtlaSil
  5. Anneannemin adı HACER,teyzemin adı SAİME annemin adı SALİHE.Acaba SALİHE ismi kullanılmıyormuydu,tereddüte düştüm.Sevgi ve saygılar.

    YanıtlaSil
  6. Merhabalar, muhteşem bir derleme. Ellerinize sağlık. Ben de iki taraftan Kesriye mubadili bir ailenin cocuguyum.
    Blogun sahibi hanimefendi ya da beyefendiyi Facebook'taki Kesriye Mubadil gruplarimiza bekliyoruz. Selam ve saygilarimla...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ediyorum.Davetinize icabet ettirm.Tüm Kesriye gruplarına katılmak için bildirim gönderdim. Paylaşımlarda bulunacağım

      Sil
  7. Merhaba. De
    Dem beni hep nunuşum diye severdi. Anlamını bilmezdim. Nunuş diye seslendirdi. Coksevindim görünce. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Atalarımızın söyledikleri her kelimenin anlattıkları her bilgi çok özelmiş. Ama bizler yıllar sonra anladık bunu maalesef

      Sil

YORUMLARINIZ BENİM İÇİN ÇOK DEĞERLİ....
HEPİNİZE ÇOKK TEŞEKKÜRLER...

BU BİR MÜBADELE HİKAYESİNİN ANLATILDIĞI RADYO HİKAYESİ

KOZANA HATIRALARI......

Selam Mübadil insanların fotoğraflarıyla birlikte bir mübadele hikayesi anlatımı burada....Bakalım kimlerle ortak hikayelerimiz var?...