SELANİK DRAMA PRAVİŞTE KAZASI KÖY ADLARI ve BİR HATIRAT

Beyaz Kule'den Selanik'te güneşin batışı......

Selam

Yazı yazmayalı çok uzun zaman oldu. Bahanelerimi sıralamayacağım. Kaldığım yerden devam....Bugün size Drama'ya bağlı Pravişte kazasına bağlı köy ve mahalle isimlerini hazırladım. Listeyi düzenlerken Bostancılı köyünden gelenlerin lâkapları da yazılmıştı onları da ayrıca düzenleyip, listenin sonuna ekledim. Tasfiye talepnamelerini incelerken, lâkapları yazılmışsa ya da bir fotoğrafa denk gelirsem eğer inanılmaz bir mutluluk yaşıyorum. Umarım birileri daha aile tarihine bir adım daha atabilir. 

Aşağıda  paragraf  Hüseyin Hüsnü Kavalalı'nın hatıratından bir bölüm....çeviri üzerinde çalışırken benimle paylaşıp sizlere ulaştırmam için izin veren Devlet Arşivleri Uzmanı Sayın Levent Kürşat Kırca'ya şükran duygularımla..

"Pravişte 

kazasının Toyla, Devekıran, Mürselli, Durmuşlar, Dibekli, Veliceler, Demirli, Sarılı, Padehor, Çiftlik, Ahadlar, Esirli, Meşteyan, Samakol, Kolalı, Çataklı, Rehimli, Osmanlı, Bostancılı, Elecek, Koçan, Boylan, Dedebal, Dranova, Karyan Menteşeli, Orfan....bu köylerin suları mebzul, havası mutedil ve ahalisi umumiyetle tütüncüdür. Tütünleri dördüncü derecede kabakulak ve başıbağlı yetiştirirler. Kendi idarelerine kadar hububatta istihsâl ederler. Bu köylerin Urla veyahut Çeşme cihetlerinde iskânları muvafık olabilir.

    Pravişte kazasının Palihor, Draniç, Meşeli, Goyran karyeleri ahalisi iyi tütüncüdür. Aynı zamanda vasi mikyasda kestane ormanlarına malik olmaları hasebiyle kereste ile geçintileri de vardır. Fazla miktarda hububat ziraiyatıyla da iştigal ederler. Vasi ovaları ve göl civarında arazileri olmakla beraber köyler Pınardağı'nın eteğindedir. Tütüncülükdeki ihtisasları dolayısıyla bu köylerin İzmir'in iyi tütün yetiştiren Gavurköy mıntıkasına iskânları muvafıktır.

    Pravişte'nin Leftere, Koçkar karyeleri zeytin ve tütüncülükle iştigal ederler.Bu köyler sahil kurbünde vasi meralara malikdirler. Kendileri iyi tütün yetiştirdikleri için Söke havalisinde nefis tütün yetiştirme Yoran, Akköy'e iskanları ve nefs-i Pravişte kasabasının Çeşme kasabasına iskânı muvafıktır" 

                                                 

Peki Hüseyin Hüsnü Kavalalı kimdir? (1882-14 Kasım 1960)

Zihne kazasına bağlı  Çereplan köyünde doğan Hüseyin Hüsnü bey ailece tütün ticaretiyle uğraşan Hacı Şakir Ağa'nın torunu olup, babası İbrahim paşa, annesi ise Naziye Hanım'dır. Hanımı Edibe hanım ise Kavalalı Hasan Bey'in kızıdır.

İlkokulu Çereplan'da okuduktan sonra 16 yaşında iken ailesi Kavala'ya göç etmiş ve burada 1892'de kurmuş oldukları "Hacı İbrahim Paşa ve mahdumları"şirketiyle tütün ticaretine başlamışlardır. Babası İbrahim Paşa'nın devlet işleriyle meşgul olmasından dolayı şirketin yönetimine kendisi geçmiştir. (1898) Kavala'nın ileri gelen tüccarlarından olan Hüseyin Bey Kavala Maarif azalığı yapmış, 1908'de İttihat ve Terakki Cemiyetine girerek idare heyeti azalığında bulunmuş ve Kavala Belediye reisliğini ifa etmiştir. 1909'da Kavala Tütün Ameleleri Cemiyeti Fahri Reisi olan Hüseyin bey 1910'da Drama Tütüncü Kongresi'ne Kavala Tütün Tüccar Vekili sıfatıyla katılmıştır. Kavala'nın düşmesinden sonra önce İskenderiye'ye ardından İstanbul'a gelmiş ve ticari hayatına İstanbul'da devam etmeye başlamıştır. 1920 yılında Makedonyalılar Cemiyetini kurmuş, Balkan ve 1.Dünya Savaşı'nda göç ettirilen muhacirlerin haklarını savunmaya çalışmıştır. 1923 yılında ise Kavala'da kurulan Tali Mübadele Komisyonu Türk reisi olarak mübadeleye nezaret etmiştir. Ardından Şarki Makedonya Mübadele Cemiyeti ve Mübadele Cemiyeti İdare Azası olmuş, 1930 yılında ise Gayri Mübadiller Cemiyeti Reisliğine seçilmiştir.

Hüseyin bey 1922'de İstanbul'da Milli Türk Ticaret Birliği'nin kurucuları arasında yer alarak Başkanlık yapmıştır. Ardından İstanbul Müdafaa-yı Hukuk heyeti yönetimine seçilmiş, 1923'de İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığına atanmıştır. Mübadeleden sonra İstanbul'da Halk fırkası Belediye Meclisi azası olmuş (1925) ve Tayyare Cemiyeti Merkez Umumi azalığını da yerine getirmiştir.

Milli Mücadele döneminde Anadolu'ya silah sevkiyatında bulunan Hüseyin bey aynı zamanda Mim Mim Grubunda çalışmaktaydı. İkinci Meclise mebus olarak girmek istedi ise de işlerin yoğunluğundan dolayı üçüncü dönem İstanbul Milletvekili olmuştur. (1927-1931)

İzmir İktisat Kongresinde alınan karar doğrultusunda Türkiye İş Bankası'nın kuruluşunda görev yapmıştır. (1924) Akhisar Tütüncüler Bankası'nın kurucularından olup İstanbul'da kurulan "Ticaret Odası ve Ticaret Birliği"başkanlığına seçilmişti. (1954'de adı Türkiye Tütüncüler Bankası olmuştur.) Türk Ticaret ve Sanayi Bankası İdare Meclisinde bulunan Hüseyin bey İtimad-ı Milli Sigorta Şirketini kurmuştur. 1929 ekonomik buhranında sıkıntı yaşayan Hüseyin bey şirketlerini küçültmek zorunda kalmıştır. Kardeşi Abbas Beyle tütün ticaretini devam ettirmiş olsa da konkordoto ilan etmek zorunda kalmıştır. 1943'de tütün şirketinin hisselerini eşi Edibe Kavalalı'ya devretmek zorunda kalır, ardından 1945'de Yaprak Tütün A.Ş'yi kurar İzmir bölgesindeki üretilen tütünleri satarak karlı bir duruma geçer ve 2.Dünya Savaşında durumları iyileşir. 1938 yılında İzmir taşındı ise  de işleri dolayısıyla İstanbul'a gidip gelmek durumunda kalmıştır. 1947'de İstanbul Tüccar Derneği'ni kuran Hüseyin bey  1955 yılında Galata'da Ankara Han'da "İbrahim Paşa Oğulları" şirketine devam etmekte idi. 14 Kasım 1960'da İzmir'de vefat ederek asri mezarlığa defnedilmiştir.

Tasfiye talepnamelerinde belirtildiği üzere Pravişte merkez ve bağlı köylerinde mübadeleden önce en geçerli meslekler; Rençber, Mültezim, Tütüncü, zeytinci, berber, balcı, demirci, marangoz, tütün rençberi, bakkal tüccarı ?, helvacı, çömlekçi, semerci, kunduracı, çancı olarak sıralanmış.

Türkiye'ye geldiklerinde yerleştirildikleri yerler ise;

Kırklareli/Babaeski

İzmir/Karantina-Tire_Ödemiş-Bergama (Reşadiye)-Kuşadası- Çirkince köyü- Menemen-Karşıyaka- Dikili (Meşrutiyet mah.- Urla-Şirince köyü

Kocaeli

Manisa- Kırkağaç (Tevfikiye mah.)

İstanbul-Çatalca-Fatih/Çarşamba-Kartal-Reşadiye köyü-Ortaköy-Beyoğlu-Büyükada-Kasımpaşa

Adana

Ordu- Fatsa

Tekirdağ- Malkara

Samsun-Bafra

Balıkesir-Bandırma

Sevgilerimle

SELANİK  VİLAYETİ DRAMA LİVASI PRAVİŞTE KAZASI
KÖYLER			MAHALLELER
Belhor		Meşeli	Laçin bey
Çataklı		Leftere	İbrahim Paşa
Koçkar		Menteşeli	Halil Bey
Meşteban		Ahadlar	Şir Ahmet
Padohor		Diraniç	Hamdiye
Orfan		Şir Ahmet	Yenimahalle
Osmanlı		Karban	Kayraklık
Durmuşlu		Koçan	Derviş Bali
Leftere		Diranlı	Kadı  Ahmet
Dedebal		Dibekli	Türk
Palihor		Devekıran	Köşk
Boylan		Kolalı	Şabaniye
Karpan		Demirli	Kasaplık
Samakol		Kavala	Çay
Ömerpaşa		Elecik	Küçük
Rehimli		Sarılı	Dere
Bostancılı		Odagişte
Toyla		Mısırçullu
Goyran		Esirli
Çataklı		Lise
Veliceler		Mürselli
Eskiköy		Dranova
Kokala		Eski kavala
BOSTANCILI KÖYÜ LAKAPLARI
Yakupoğulları		Kocabekiroğulları
Yusuf paşa oğulları		Hoca oğulları
İmam Sait oğulları		Mangır oğulları
Hacı Pehlivanlar		Ali Kâhya oğulları
Ali oğulları		Mahmut oğulları
Hasan Kâhya oğulları		Gıcıroğulları
Koca Hüseyin oğulları		Kalemci oğulları
Paşa oğulları		Kasap Hasan oğulları
Musa amca oğulları		Abdurrahman oğulları
Ömer oğulları		Bekircik oğulları
Tiryaki oğulları		Molla Mustafa oğulları
Sığırtmaç oğulları		Semerci Mehmet
Madeşoğulları		Kafaoğulları
Veli oğulları		Karamaçoğulları
Emrullah oğulları		Şabanoğulları
Molla Ömer oğulları		Hacı Kaptan oğulları
Hacı Barutçuoğulları		Delioğulları
Kalyoncuoğulları		Ahmet Kâhya oğulları
Ali Mehmetoğulları		Hüseyin bey oğulları
Timuroğulları		Hacı Bekir oğulları
Paşa oğulları		Abdurrahman oğulları
Musa amca oğulları		Ömeroğulları
Uzunoğulları		İbişoğulları
İsmail oğulları		Küçük Ali oğulları
Kıcıroğulları		Yazıcı Demirali oğulları
Cilaoğulları		Deli Haliloğulları
Çamlıoğulları		Şamlıoğulları