SİLLE NİRE - LANGAZA NİRE

Devlet Arşivlerinden  bir fotoğraf

Çeşitli dinlerin orijini ve sembolleri 

Konya'da  yaşarken Sille'ye bir kez gitmiştik. Bir baraj vardı, etrafında hiçbir tesis  yoktu. Vasat bir yer olarak hatırlıyorum. Ama bu hafta gördüğüm Sille bambaşka bir yerdi. Restorasyonu tamamlanmış evler, camiler, kiliseler ve hamam....Sille kafeteryaları, sanat galerileri, müzesi ile gerçekten Konya'ya gittiğinizde görülmeye değer yerlerden biri haline gelmiş. İki dağın arasında, bir vadiye kurulmuş. Konya'ya 8 km uzaklıkta...Barışın ve hoşgörünün sembolü olan Konya'nın Sille ilçesinde  yıllarca Hırıstiyanlar ve Müslümanlar kardeşçe yaşamış. Sille'nin  tarihi 5000 yıl öncesine kadar dayanıyor. Mübadele de Sille'den gönderilen Rumların yerine,  Selanik Kozana, Langaza'dan yaklaşık 600 kişi gelip yerleştirilmiş. Çömlekçilik, mum yapımı, halı dokuma  günümüze kadar gelen zanaatlardan......

Şimdi Sille'yi adım adım size gezdirmek istiyorum......  

Sille'nin en önemli eserlerinden biri olan Aya Elenia kilisesi  İstanbul - Kudüs arası haç yolu üzerinde kaldığı için köye gelen  ilk hırıstiyanlardan olan Bizans Kralı Constantin'in annesi Helena tarafından MS 327 yılında yaptırılmış.

Sonraki yıllarda bakımsızlıktan yıpranan kiliseyi Osmanlı padişahı ll .Mahmut 1833 yılında tamir ettirir. Bu olayla ilgili olarak Karamanlıca onarım kitabesi  kilise kapısının üzerinde asılıdır. (Karamanlıca; Yunan harfleri ile Türkçe yazmaktır. Ayrıca Sille halkı Grekçe'nin Sille lehçesini kullanırlarmış.)

Onarımdan sonra tekrar eski görkemli günlerine dönen kilise, 1924 yılında gerçekleşen mübadele sonucu kaderine terk edilir. Birkaç yıl önce tekrar restore edilen kilise müze olarak hizmet veriyor. Darısı Yunanistan'da ki Camilerin restorasyonuna diyelim bizde....

Aya Elenia Kilisesinde küçük bir org da sergileniyor. Nüfus mübadelesi sırasına bir Rum aile tarafından Sille Nahiye Müdürü Mehmet Sudi Oğlakçı'ya emanet edilmiş. Yapım yılı 1882 olan bu org tekrar onarımdan geçirilerek kiliseye yerleştirilmiş. Org un kilise ayinleri sırasında kullanıldığı düşünülmekteymiş.

Kayalara oyulan mabetler akşamları ışıklandırılıyor.

Ve Sille Müzesi..

Girişte bizi Kisve-i Şerif karşıladı. Kabe'nin iç mekân örtüsü...Restorasyon sırasında Sille'de bulunan Çay Camii'nin müştemilatında bulunmuş. Burada sergilenmeye başlanmış.. 

Sille'de bulunan Şeytan Köprüsünün maketi

1950'li yıllarda Sille'de 16 atölyede 150 çömlek ustası faaliyet göstermekteymiş. Sille çömlek atölyeleri, toprak kap, tuğla ve kiremit imalatında Orta Anadolu'nun en önde gelen merkeziymiş. Ama şu anda Sille'de sadece 1 tane usta kalmış. 

Aynı zamanda 1905 yılında  Sille halı dokumada ihracat yapar durumdaymış. O döneme ait bir haber şöyle:

"Sille'de yirmi otuz  kadar halı tezgahında ihracata elverişli halılar üretiliyordu. Güzel ve nefis bu halıların arşını üç mecidiyeden bir liraya kadar satılıyordu." diyor.

Ayrıca  Silleli taş ustaları da  çok meşhurmuş....

Mum ve şamdan yapımında da lider durumdaymış.

Müzenin duvarlarında Sille'nin çeşitli âdetlerinden bahsediliyor.

Barana; Sille kültüründe yaban hayatı adı verilen ve Hıdırellez'de gidip, Kasım ayında eve dönen, uzun süre birbirinden ayrı kalan Silleliler, kışın bir araya gelerek arkadaş hasreti giderdiği gruptur. Aynı yaş grubundan arkadaşlar, her gün birinin evinde toplanarak  sohbet ederler, musîkî icra ederlermiş.

Geregi; Sille'de gereğiler zamanında gayrimüslim ahalinin de katıldığı büyük şenlikler ve eğlenceler düzenlenirdi. Geregi  adı verilen, her yıl Ağustos ayının 3.haftası başlayan ve bir ay süreyle devam eden merasimlerde, pazar günleri aşağı bağlara, perşembe günleri de yukarı bağlara gidilerek eğlenceler düzenlenirmiş.

İlçenin girişindeki Ak hamam restore edildikten sonra Sille Halk Kültürü Müzesine dönüştürülmüş. Ama zaman darlığından gezemedim. 

Sille çok güzel restore edilmiş. İlçenin her yerinde sanat, kültür ile içiçe geçmiş. Selçuklu Belediyesini kutlamak lâzım...Adım adım Sille gezimizi beğendiğinizi umuyorum. Sevgilerimle...... 

LANGAZA BOLAYLI KÖYÜNDEN GELENLERİN ADLARI ve TASFİYE TALEPNAMELERİ

 Geçmiş zaman olur ki.. arşivlerin tozlu raflarından tatlı bir fotoğraf.......

Sevgilerimle

1-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ili Dere Mahallesinde iskan edilen Hüseyin Bezirgan oğlu Bektaş Ağa ve kızkardeşi Dudu Hanım'a ait tasfiye talepnamesi.

2-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ilinde iskan edilen Hasan kızı Durdu'ya ait tasfiye talepnamesi.

3-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ili Dere Mahallesinde iskan edilen Emrullah oğlu Emrullah'a ait tasfiye talepnamesi.

4-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ilinde iskan edilen Mahmut oğlu Bayram'a ait tasfiye talepnamesi.

5-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ilinde iskan edilen Abdurrahman oğlu Mustafa, Mümin ve İlyas'a ait tasfiye talepnamesi.

6-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ilinde iskan edilen Ahmet oğlu İskender, Ramazan oğlu Ali ve Mustafa'ya ait tasfiye talepnamesi.

7-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Adana ilinde iskan edilen Halil kızı Ayşe'ye ait tasfiye talepnamesi.

8-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Adana ilinde iskan edilen çiftçi Mahmut oğlu Mustafa'ya ait tasfiye talepnamesi.

9-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça ilçesi Geren köyünde iskan edilen Koca Hüseyin kızı Hanife'ye ait tasfiye talepnamesi.

10-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Adana ilinde iskan edilen çiftçi Mahmut oğlu Mustafa'ya ait tasfiye talepnamesi.

 

11-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Konya ilinde iskan edilen bakkal Mustafa oğlu Hasan'a ait tasfiye talepnamesi.

12-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Konya ilinde iskan edilen bakkal Mustafa oğlu Aşir'e ait tasfiye talepnamesi.

13-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça ilçesi Geren köyünde iskan edilen Timur oğlu Kerim'e ait tasfiye talepnamesi.

14-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Konya ilinde iskan edilen arabacı Halil oğlu Celalettin'e ait tasfiye talepnamesi.

15-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça kazası Geren köyünde iskan edilen Mustafa oğlu Halil'e ait tasfiye talepnamesi.

16-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça kazası Geren köyünde iskan edilen Hasan Çavuşoğullarından Ömer oğlu Salih'e ait tasfiye talepnamesi.

 

17-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça kazası Geren köyünde iskan edilen Celil oğlu Musa'ya ait tasfiye talepnamesi.

18-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelen çiftçi Yakup oğlu Hüseyin'e ait tasfiye talepnamesi.

19-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelen çiftçi Ramazan oğlu Ömer'e ait tasfiye talepnamesi.

20-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelen çiftçi Hüseyin kızı Durdu'ya ait tasfiye talepnamesi.

21-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelen çiftçi Demir Ali kızı Hanife'ye ait tasfiye talepnamesi.

22-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelen çiftçi Mürsel oğlu Ahmet'e ait tasfiye talepnamesi.

23-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Buca kazasında iskan edilen çiftçi İskender oğlu Salih'e ait tasfiye talepnamesi.

24-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Buca ilçesinde iskan edilen Hasan oğlu İbrahim'e ait tasfiye talepnamesi.

25-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Buca ilçesinde iskan edilen Nurettin oğlu Rüştü'ye ait tasfiye talepnamesi.

26-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Buca ilçesinde iskan edilen Hasan oğlu Osman'a ait tasfiye talepnamesi.

27-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ili Gözhane Mahallesinde iskan edilen Mümin eşi Kamile ile çocukları Ahmet, Aşir ve Gülsüm'e ait tasfiye talepnamesi.

28-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Manisa ilinde iskan edilen Çoban Hüseyinoğullarından Mehmet Çavuş oğlu Mümin, Musa ve Kamil'e ait tasfiye talepnamesi.

29-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, İzmir ili Foça ilçesi Geren köyünde iskan edilen Ramazan oğulları İsa ve İskender'e ait tasfiye talep

30-Selanik vilayeti Langaza kazası Bolaylı köyünden gelip, Adana ili Ceyhan ilçesi Tektamış köyünde iskan edilen rençber Salih oğlu Kadir'e ait tasfiye talepnamesi.