21 Eylül 2016 Çarşamba

SELANİK KOZANA YENİKÖY-ARGİLOS- Άργιλος KÖYÜ 1915 YILI SEÇMEN KAYITLARI





Selam
Bugün bir mektupla başlamak istiyorum.... Hikâye; 1924 yılında  Girit vilayeti Resmo livası Kalisizi köyünden gelip, Ankara'da iskân edilen Şufalızade Hüseyin oğlu Yusuf Abdurrahman için eski Yunanca ile yazılan bir mektup.... Yazım dili dolayısıyla okunamıyor.Biraz uğraştık fakat birkaç kelime dışında bir şey çıkaramadık. Vekâletname gibi bir evrak.... Tarihi belge...neler anlatıyor kim bi? 






Prof.Dr.Kemal Arı  Türk Ticaret-i Bahriyesi ve Mübadele Gemileri adlı eserinde o zamanki Yunanistan'ın genel durumunu hakkında şu bilgileri aktarır.
 "............Anadolu’da uğradığı yenilgiden sonra Yunanistan, büyük bir iç karışıklığına sürüklenmişti. Yenilginin ülkeye getirdiği büyük toplumsal ve ekonomik sorunları çözemeden, eski anlaşmazlıklar yeniden alevlenmişti. Yenilginin şokunu ilk hissettiği zaman, ülkenin çıkarları için halka sükunet çağrısında bulunan basında; kısa bir süre sonra bu çekişmeye katıldı. Yunan subaylar tarafından 1923 yılı sonuna kadar sık sık askeri diktatörlerin başlattığı ihtilallere tanık oldu. Her iki-üç ayda bir,   bir general merkezi idareye karşı başkaldırıyor, Atina’ya hakim bir tepeye toplarını çıkarınca iktidarı eline alıyordu.
Türkiye’den göç ederek Yunanistan’a yığılan bütün Rumlar, Türk hanelerinde iskan edilmeye çalışılıyor, Türklere kendi evlerinde birer oda bırakılıp, evin kalan taraflarına gelen Rumlar yerleştiriliyordu.
            Türklerin elindeki  mallardan, her birinin derecesine göre 5000-10.000 drahmi bedel istendi. 1922-1923 yılı hasılatı, kullanım eşyaları, tarım araçlarının yarısından fazlasına hükümet tarafından el konuldu. Türklerin ellerindeki malı satması yasaklanmış; mezalim karşısında ezilip biten bir halka dönüştürülmüştü. Türkiye’den, Yunanistan’a kaçan Rumların iaşesi genellikle oradaki Türklerin üzerine bırakılıyordu. Zahiresi, arazisi, hayvanları alınan Karaferye, Vodina, Yenice, Karacaabat, Langaza, Kılkış ve çevresi diğer bölgelerdeki pek çok insan aç ve çıplak bir halde Selanik’e göç etmek istiyorlardı. Ancak türlü zorluklardan dolayı buna da olanak bulamıyorlardı. Rum göçmenlerin Yunanistan’a gelmesiyle, Müslümanların ellerindeki ürünlerin %75’i ne savaş vergisi adı altında el konuldu. Bankalardaki Türk paralarına da….Büyük kentlerde toplanan Müslümanlar yarı çıplak, aç ve ilaçsız bir durumda yaşamlarını ve onurlarını kurtarmak için gemi bekliyorlardı. Savaşın ve yenilginin neden olduğu ekonomik sorunlar, ülkenin savaş sonrasında uğradığı göç seli, Yunanistan’ı tam bir felce uğratmıştı. Türkiye’den giden bir milyonu aşkın Anadolu Rum’undan başka Bulgaristan ve Rusya’dan da bir milyon ikiyüz göçmen Yunanistan’a sığınmış, bunlar ülkeye ekonomik, sosyal, yönetsel sorunlar getirmişti. Halkta para yoktu bununla birlikte yiyecekte yoktu. Evlerinden atılan baskı ve teröre hedef olan Türklere ait en hazin örnek Kozana ve Kayalar halkıyla ilgilidir. Daha Sakarya savaşı verilirken evlerinden atılan ve ot ile karınlarını doyurmaya çalışacak kadar sefalet içine düşmüş olan bu zavallılar pek zor durumdaydılar. Türk-Yunan Savaşı’nın henüz noktalandığı bir sırada, Batı Trakya’da çıkar gözeten Bulgar komitacıları, Yunan sınırında meydana gelen olaylardan heyecana kapılan Türklerde, akın akın Selanik’e yığılmaya başlamışlardı. Bu göçler ve sahil kentlerine yığılma olayı, mübadele başlayıncaya kadar sürdü. Bindirme iskelelerine gelene değin, kilometrelerce yol bin-bir zorlukla yayan olarak aşılmaktaydı. Örneğin Kayalar, Kozana, Karacaova gibi yerlerden hareket eden göçmenler, Karaferye istasyonuna kadar 40-65 kilometrelik yolu yayan olarak yürüyorlardı. Sersefil olmuş bu insanların yarattığı buhran, ister istemez bir takım bulaşıcı hastalıkları da ortaya çıkarıyordu. Mübadele Antlaşması’nın getirdiği hükümlerin hiçbirisini gözleri görmeden ne olursa olsun Türkiye’ye gelmek ve zulümden kurtulmak isteyen Yunanistanlı Türkler gerek alabildikleri pasaportlarla, gerekse iltica yoluyla Türkiye’ye geliyorlardı. Türkiye’ye gelebilmiş bir göçmen bir gazete muhabirine şunları anlatmıştı:
“Vapura binerken, Rum kayıkçıları ‘Denize dökeceğiz’ diye bizi tehdit ederek, üzerlerimizdeki 400 liramızı aldılar. Pasaportlarımızı yoklamak bahanesiyle, vapurda da her birimizden tekrar birçok paralar alarak soydular.Yalnız canımızı kurtarabildik” 
İşte bu ağır şartlar altında Türkiye'ye gelen mübadiller, zor da olsa küllerinden doğmayı başardılar. Her iki ülkede de yaşayan insanların yaşadıkları acılar ortak...ve bir daha asla yaşanmasın...

GÜNCELLEME 



4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 
Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. O köylerden biri de Yeniköy.......Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

Memleketten-Vatana Sessizlerin Hikâyesi
1915 Yunanistan Kozana seçmen kayıtlarında Türk ve müslüman nüfusa ait bilgiler ve mübadele
adlı kitabımın arka kapak yazısıdır.

"Kimlik arayışına girdiğimde karşıma çıkan mübadele ve mübadillik idi. Konuyu araştırmaya başladıkça "mübadele bağlamında" tarihin sunulma ve anlaşılma biçimindeki yanlışlığı görmeye başladım. Çoğu mübadil torunu atalarının isimlerini bilmedikleri gibi, nereden geldiklerini, niçin geldiklerini de bilmiyorlar. Bu durum çocuklarımıza kültür aktarımı yapamadığımızın çok net bir kanıtı olarak karşımızda duruyor.
Bir toplumun mensubu olmak, o toplumun oluşma sürecinde ortaya çıkan kültürünü taşımak yükümlülüğünü de beraberinde getirir. Bireyler arasındaki zincir koptukça kültürsüz toplumlar ve kültürsüzleşme ortaya çıkmaktadır.
Bu kitapta kaybedilen Balkan savaşlarından sonra Yunanistan devleti sınırları içinde kaldığı için Yunan vatandaşı sayılan ve bu nedenle 1915 yılında yapılan Yunanistan genel seçimlerinde oy kullanan, Selanik Kozana eyaletine bağlı 61 köyde yaşayan 16 yaş üstü toplam 5140 Türk-erkek-müslüman nüfusa ait bilgiler ve lâkapları bulunmaktadır. Birçok Türk ailenin soyadlarının kaynağı bu lâkaplardır.

24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Barış Antlaşması kapsamında 30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan "Yunan ve Türk Halklarının Mübadelesine ilişkin sözleşme ve protokol" gereği Rumeli'den Anadolu'ya gelen Türkiye'nin Yunanistan doğumlu yeni vatandaşları ülkelerinin ekonomik,siyasi ve kültürel biçimlendirilmesinde kilit taşı oldular"
                                                              Sevgilerimle


YENİKÖY-ARGİLOS
SIRA NO ADI LAKABI BABA ADI DOĞUM TARİHİ İŞİ
3419 Abduraman Canil Oğlu Ahmet 1879 Çiftçi
3420 Ali Çıtzik Oğlu Osman 1887 Çiftçi
3421 Ali Dervis Ali Oğlu Recep 1877 Çoban
3422 Ali Kevas Oğlu Ahmet 1829 Çiftçi
3423 Ali Kara Ahmet oğlu Emin 1852 Çiftçi
3424 Alil Kara Memet Oğlu Memet 1876 Çiftçi
3425 Amet Cecik Oğlu İsmail 1888 Çiftçi
3426 Abedin Turyut Oğlu İsmail 1886 Çiftçi
3427 Abedin Dervis Ali Oğlu Sali 1876 Çiftçi
3428 Adem Kavas Oğlu Veli 1868 Çiftçi
3429 Adem Spraca Oğlu*** Halil 1889 Çiftçi
3430 Arif Kavas Oğlu Halil 1882 Çiftçi
3431 Arun Turyut Oğlu Rusen 1893 Çiftçi
3432 Arslan Kara Sali Oğlu Osman 1860 Çiftçi
3433 Veisel Kadir Oğlu Kadir 1890 Çiftçi
3434 Veli Canis İmam Dasan 1857 İmam
3435 Veli Kavas Oğlu İsmail 1889 Çiftçi
3436 Veli Dervis Ali Oğlu İsmail 1885 Çiftçi
3437 Yasar Kara Memet Oğlu Amet 1876 Çiftçi
3438 Yusuf Canis İmam İsuin 1847 Muhtar
3439 İzet Turyut Oğlu Mebalis 1866 Çiftçi
3440 İbraim Kara Sali Oğlu Osman 1854 Çiftçi
3441 İmer Murteza Oğlu Halil 1868 Çiftçi
3442 İslâm Kavas Oğlu Memin 1874 Çoban
3443 İslâm Bir oğlu Ali 1884 Çiftçi
3444 İsmail Çiçek Oğlu Ahmet 1858 Çiftçi
3445 İsmail Kavas Oğlu Veli 1867 Çiftçi
3446 İsuin Canil İmam Yünüf*** 1877 Çiftçi
3447 İsuin Kavas Oğlu İbraim 1880 Çiftçi
3448 Kamper Sarac İbraim 1881 Çiftçi
3449 Kadir Veisel Oğlu Veisel 1866 Çiftçi
3450 Kadir Kara Memet Oğlu İlias 1886 Çiftçi
3451 Kazım Kadir Oğlu İskender 1886 Çiftçi
3452 Kâmil Kara Sali Oğlu Ali 1875 Çiftçi
3453 Kerim Dervis Oğlu İsmail 1888 Çiftçi
3454 Mamut Çiçek Oğlu Osman 1893 Çiftçi
3455 Memetali Kara Sali Oğlu Hasan 1857 Çiftçi
3456 Memetali Turyut Oğlu İsmail 1888 Çiftçi
3457 Memet  Yakuptona Oğlu Memet 1877 Çiftçi
3458 Memet Çebas Oğlu İsuin 1866 Çiftçi
3459 Memet Kavas Oğlu Mustafa 1866 Çiftçi
3460 Memin Kara Kemet Oğlu Memet 1874 Çiftçi
3461 Memin Kavas Oğlu Suliman 1839 Çiftçi
3462 Memin Poras Oğlu Ali 1889 Çiftçi
3463 Memin Çiçek Oğlu Osman 1880 Çiftçi
3464 Memin Kara Sali Oğlu Osman 1839 Çiftçi
3465 Memin Kavas Oğlu Osman 1879 Çiftçi
3466 Memin Dervis Ali Oğlu Sali 1864 Çiftçi
3467 Musa Kavas Oğlu Haivas*** 1864 Çiftçi
3468 Mustafa Kara Sali Oğlu Veli 1839 Çiftçi
3469 Mustafa Sarac Oğlu Kadir 1857 Çiftçi
3470 Bezata Kavas Oğlu Amet 1880 Çiftçi
3471 Nazif Çiçek Oğlu Osman 1889 Çiftçi
3472 Necip Katir Oğlu Veisel 1879 Çiftçi
3473 Osman Çiçek Oğlu Ali 1844 Çiftçi
3474 Osman Kara Sali Oğlu Sali 1883 Çiftçi
3475 Osman Kavas Oğlu İslâm 1856 Çiftçi
3476 Osman Kavas Oğlu Osman 1893 Çiftçi
3477 Osman Turyut Oğlu Ali 1876 Çiftçi
3478 Rasit Çebas Oğlu Bedula 1875 Çiftçi
3479 Reiz Kavas Oğlu Ali 187* Çiftçi
3480 Rusen Kadir Oğlu Celaledin 1886 Çiftçi
3481 Rusen Turyut Oğlu Zait 1852 Çiftçi
3482 Rusül Çiçek Oğlu Halil 1889 Çiftçi
3483 Rustem Ceni İmam Musa 1867 Çiftçi
3484 Sali Poras Hoca İlias 1852 Çiftçi
3485 Salim Poras Memetali 1881 Çiftçi
3486 Salim Kavas Oğlu Beyayıt 1869 Çoban
3487 Sadet Kavas Oğlu Halil 1877 Çiftçi
3488 Sevdali Kavas Oğlu Beyayıt 1871 Çiftçi
3489 Sefidin Canis İmam Ahmet 1883 Öğretmen
3490 Sami Canis İmam Ahmet 1886 Çiftçi
3491 Sülüman Kavas Oğlu Halil 1871 Çiftçi
3492 Sali Kara Sali Oğlu Ali 1857 Çiftçi
3493 Sebedin Kara Sali Oğlu Mustafa 1876 Çiftçi
3494 Sifedin Kara Sali Oğlu Mustafa 189* Çiftçi
3495 Sali Kara Sali Oğlu Mimin 1857 Çiftçi
3496 Sevdali Kavas Oğlu Sali 1879 Çoban
3497 Suaip Dervis Ali Oğlu İbraim 1876 Çiftçi
3498 Sebedin Turyut Oğlu Uzeir 1876 Çiftçi
3499 Sadula Turyut Oğlu Rusen 1878 Çiftçi
3500 Sait Turyut Oğlu Memet Ali 1877 Çiftçi
3501 Seledin Eras Oğlu Sami 1892 Çiftçi
3502 Celadin Kadir Oğlu İbraim 1859 Çiftçi
3503 Halil Sapraca Oğlu Memet 1858 Çiftçi
3504 Halil Turyut Oğlu İlias 1876 Çiftçi
3505 Halit Canis İmam Yusuf 1881 Çiftçi
3506 Hamit Kavas    Halil 1879 Çoban
3507 Hamit Kadir Oğlu Osman 1887 Çiftçi
3508 Hamit Cebas Oğlu Kerim 1880 Çiftçi
3509 Hasan Kavas Sali Oğlu Ali 1877 Çiftçi
3510 Hasan Kara Amet Oğlu Ali 1890 Çiftçi
3511 Hımit Evas Oğlu Halil 1877 Çiftçi
3512 Husein Kadir Oğlu Osman 1874 Çiftçi
3513 Husein Kara Amet Oğlu Emin 1858 Çiftçi
3514 Husein Kara Amet Oğlu Husein 1892 Çiftçi

7 yorum:

  1. Yazı çok karakteristik... Ne dediğini anlamasam da sadece kıvrımlarına bile saatlarce bakabilirim ..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet gerçekten bakılası bir el yazısı...1924'de yazılan bir mektup için çok güzel Şebnem...

      Sil
  2. Bu yazıyı okurken çok duygulandım. Tarih acılarla dolu. :(

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maalesef öyle.... tarihimizin pek çoğuda yeni nesil tarafından bilinmiyor.

      Sil
  3. emeğine sağlık SERTAÇ HANIM KIZIM

    YanıtlaSil

YORUMLARINIZ BENİM İÇİN ÇOK DEĞERLİ....
HEPİNİZE ÇOKK TEŞEKKÜRLER...

BU BİR MÜBADELE HİKAYESİNİN ANLATILDIĞI RADYO HİKAYESİ

KOZANA HATIRALARI......

Selam Mübadil insanların fotoğraflarıyla birlikte bir mübadele hikayesi anlatımı burada....Bakalım kimlerle ortak hikayelerimiz var?...