Selam
Anlaşılan "Debreli Hasan" olarak bildiğimiz türkünün öyküsü hakkında bilinenler, gittikçe karmaşık hale gelmiş. Atatürk Kültür Merkezi tarafından yayınlanan, Prof.Dr. Hamdi Hasan tarafından derlenen "Makedonya Türklerince Söylenen Türküler" adlı yayında türkünün hikayesi aşağıdaki şekilde anlatılmıştır.
"Debreli Hasan
Yalnış bir telaffuz sonucu Rumeli şivesine has olan "De bre Hasan!" şeklindeki vokasyon, halk telaffuzunda "Debreli Hasan" şekline dönüşmüştür. Bu türküyü 1940'lı yıllarda Şemşettin Tuğlu'dan derleyen Neriman Ergüer'in bildirdiğine göre, Hasan aslen Türk ve Kozlu köylüdür"
"Drama sancağının 3 saat uzağında Kozlu köyünde doğan Hasan, kısa boylu, gür bıyıklı, kalın kaşlı, geniş omuzlu idi. Anadolu'da Çakıcı Mehmet Efe ile aynı zamanda yaşamıştır. Mektuplaştıkları da söylenir. Kısa boylu olduğu için "Hasancık" diye de anılırdı. 15 sene kadar Drama havalisinde Osmanlı Hükümetine isyan etmiş, fakat hükümet bunu bir türlü yakalamaya muvaffak olamamıştır. İsyan etmesinin sebebi köyünde bir tarla meselesinden dolayı Molla Mustafa adında birisini öldürmesi ve ölenin arkadaşı olan jandarmanın kendisini tazyik etmesidir. O zaman zaten adet böyle idi. Âdi bir vak'a işleyen, kabadayı geçinen kimse dağa çıkar, hükümete karşı koyardı. Hükümet Hasan'ı yakalamak ve adaletin pençesine vermek için Deli Faik isminde bir jandarma zabitini mabeyn binbaşısı rütbesi ile Drama'ya göndermiş bu da Hasan'ı yakalayamamış, bunun üzerine binbaşı Kozlu köyü halkını Hasan'a yataklık suçu ile topyekûn hapsetmiştir. Dramalı Tahir Paşa delâletiyle köylüler tarafından Padişah'a müracatta bulunulmuş, hükümet Hasan teslim olursa kendisinin ve köyünün Padişah tarafından affedileceğini ve ceza görmeyeceklerini bildirmiş.Bunun üzerine Tahir Paşa, Hasan'a "Senin yüzünden köylü hapsoluyor, sende vicdan yok mu? Teslim olursan Padişah seni affedecek, köylü de rahata kavuşacak" haberini iletmiş. Hasancık da şehre inmiş ve affedilmiş. Ondan sonra 20 sene kadar Kavala'da tütün ticaretiyle uğraşan Komerçiyalı kumpanyasında kavaslık etmiştir" diyerek aktarıyor.
Dürüst, namuslu, fukara sever olarak yaşayan Hasancık adına teslim olmadan evvel köylülerin düzdükleri türkü ise şöyledir:
Kozlu köy başında ordu kuruldu
Ordunun içinde kara kedi vuruldu
De! Bre Hasan kara kedi vuruldu
....
Kozlu köprüsünü gece mi geçtin
Ecel şerbetini bre Hasan ölmeden içtin
De! bre Hasan ölmeden içtin
....
Mezar taşlarını koyun mu sandın
Adam öldürmeyi Bre Hasan oyun mu sandın
De! bre Hasan oyun mu sandın
....
Kozlu köy köprüsü darma daracık
Çok istemem Yanko çorbacı, 500 liracık
De! bre Hasan beş yüz liracık.....
Kozlu köy;Drama'ya bağlı bir köy. Yukarıdaki açıklamadan sonra Kozlu köyün 1915 seçmen listelerini sizinle paylaşmak isterdim fakat olmadı. Kufular köyünü seçmen listeleri aşağıda
Sevgilerimle