KOZANA KARACALAR KÖYÜ 1915 SEÇMEN KAYITLARI ve DİKİLİ'Lİ DAVUT HOCA

8 Mayıs 1924 tarihli Manastır Vilayeti Kozana Livası Karacalar köyünden gelen çiftçi Arslan oğullları Kadir ve Fazıl'a ait Yunanca sevk belgesi.

Sevgili Nazan Sezgin'i size nasıl anlatsam bilemiyorum aslında....kelimeler yetmez çünkü... İlk tanıştığımda bayağı çekinmiştim kendisinden .... uzun boylu, hatları sert bir  kadındı. Onu tanıdıkça aslında çok naif bir insan olduğunu anladım.
  O gururlu, dik  duruş aslında Rumeli kadınına has bir özellikti. 

O; bazen korkutucu düzeye varan  dobra söylemleri, çok okuyan, okuyup öğrendiğini paylaşmayı çok seven, sürekli yazan, çizen notlar alan, bilgisini aktardığı insanların çalışmasından asla memnun olmayan, "daha çok,daha hızlı çalışmamız gerekiyor" telkinleriyle itekleyen, idealist yapısıyla, son zamanlarda merak saldığı Ermeni mezar taşlarını fotoğraflayabilmek için taa Ahlat'a kadar giden, kendine has kaleme aldığı  yazıları,  çeşitli dergilerde yayınlanan,  onu tanımakta çok geç kaldığım ama o kısacık zamanda bile ondan çok şey öğrendiğim, son ana kadar yazmaya devam eden şahane bir  kadındı.

 Bir gün çalan telefonumu 
-buyrun Nazan hanım diyerek açtığımda  öldüğünü öğrendiğim sevgili  Nazan Sezgin'in sözlü tarih çalışması olarak kayıt altına aldığı,  Kozana'nın Karacalar köyü Tırpanoğlu mahallesinden, Tırpanoğlu Salih'in torunu 1922 doğumlu öğretmen Davut Tutar'ın hikâyesini okuyacaksınız.

"Davut hocanın babası, memlekette çiçek hastalığından ölmüş. Dede, nene, anne ve ikisi kız, üç torun Niğde'nin Aktaş köyüne yerleştirilmişler. Alabildikleri 1,5 dönüm tarla.... Dede çiftçilik yapmaya uğraşırken yerli komşu, bahçenin dereden gelen suyunu kesmiş, dede geçim şartları iyice zorlaşıp kızı da ölünce, üç torunu ve neneyi alıp, satın aldığı kapalı bir posta arabası ile yollara düşmüş. Bir başka yere göç yasak olduğu için geceleri yolculuk yapıp, gündüzleri jandarma karakollarına görünmemeye gayret ederek, bir aylık yolculuktan sonra Manisa'nın Nuriye köyüne gelebilmişler. Çok çeşitli işlerde çalışarak yıllar sonra  nihayet bir "evceğiz" alabilmişler.

Davut o sıra aynı köyden, diğer  altı çocuk ile  Köy Enstitüsü imtihanına girmiş, okulu bir tek Davut  kazanabilmiş. Öğretmen okuluna kayıt yaptırabilmek için 30 lira para istenmiş. Para Turgutlu'da ki akrabadan borç alınmış ve  Davut,  Kızılçullu Köy Enstitüsüne kayıt olmuş. 

Kızılçullu Köy Enstitüsü'nün eski ismi Kızılçullu Amerikan Mektebiymiş. Atatürk, Amerikan Board teşkilatı okulu olan bu mektepleri "ajan okulu" olarak kabul edip, kapatmıştı. Bazılarının da  Köy Enstitüsüne  çevrilmesini sağlamıştı.  Çok haklıydı. Bu okullar içinde en fesat ocağı olarak bilinen Merzifon'daki kolej idi.  Adnan Menderes'te Kızılçullu Amerikan Mektebinden mezundu.

Tırpanoğlu Salih dede, bir tarla kiralayıp tütün ekmiş, ertesi yıl tütünler 46 liraya satılarak, akrabadan okul parası olarak alınan 30 lira borç ve 4 lira tarla kirası ödenmiş. O sırada ülkede işsizlik ve geçim sıkıntısı had safhadaymış. Manisa-Akhisar yolu açılırken iş sahası açıldı diye yöre halkı çok sevinmiş. Dede bir dönemde bu yol inşaatında çalışmış. Ardından dede ve nene arka arkaya ölmüşler. Yetim ve Öksüz Davut'un öğretmen olduğunu görememişler. Bu arada ablasını erkenden bir yerli ile evlendirmişler. Davut hocanın ifadesiyle enişte "öküz gibi" bir yörükmüş.

Davut hoca mezun olunca, Manisa'nın bir köyüne tayin edilmiş. Galiba şu an ki ismi Hacı Rahmanlı..7-8 yıl aynı köyde yaşadıktan sonra öğretmen olan hanımıyla birlikte Manisa merkeze geçmişler, oradan emekli olmuşlar. Eşini kaybettikten sonra Dikili'ye yerleşmiş. Ölene kadar  her sabah Öğretmen evine gelip gazetesini okur, her zaman fötr şapkalıdır. Anlatacak o kadar çok şeyi var ki; yakın tarih kitabı gibi.....mesela yıl 1942'de ekmeğin karneye bağlı olduğu kıtlık dönemlerinde fırıncının oğlu sınıf arkadaşının Rus anasından gördüğü iyiliği hiç unutmamış.Bir sepet dolusu ekmek, çörek v.s......

Tırpanoğlu Salih gibi, Yunanistan'dan geldikten sonra ala ala ancak 1,5 dönüm tarla alabilen, hatta onu dahi alamayan birçok mübadil ailenin perişanlığı hepimizin aile hatıralarında durmaktadır cümlesi ile bitirmiş Davut'un hikâyesini  Nazan hanım...
İkisinin de ruhu şâd olsun...tarihimize  küçücük bir not koymak adına bu hikâye de burada dursun... 

                                                                      Sevgilerimle

KARACİLAR-DREPANO
SIRA NO	ADI	LAKABI	BABA ADI	DOĞUM TARİHİ	İŞİ
3574	Arif	Haci Seban	Resul	1890	Çiftçi
3575	Ali	Haci Seban	Hasan	1852	Çiftçi
3576	Adem	Tasih Seban	Sali	1865	Çiftçi
3577	Alim	Tasih Seban	Mumin	1887	Çiftçi
3578	Arun	Haci İdris	Mustafa	1892	Çiftçi
3579	Arif	Tashin Zade	Ali	1885	Çiftçi
3580	Abtula	Haci İdiris	Mahmut	1881	İmam
3581	Alil	Kehaya Oğlu	Nuh	1889	Çiftçi
3582	Arif	Kehaya Oğlu	Nuh	1881	Çiftçi
3583	Ahmet	Feta Zade	Ali	1892	Çiftçi
3584	Ahmet	Fehmi Haci Seban	Suliman	1884	Çiftçi
3585	Aziz		Kasım	1874	Çiftçi
3586	Apip	Kasım Zade	Mustafa	1891	Çiftçi
3587	Amet	Seban Zade	Seban	1865	Çiftçi
3588	Arun	Spai Oğlu	Ahmet	1889	Çiftçi
3589	Amet	Emin Zate	Omer	1864	Çiftçi
3590	Arslan	Haci Arslan	Halil	1891	Çiftçi
3591	Arun	Osman Oğlu	Suliman	1883	Çiftçi
3592	Ali	Osman Oğlu	Arif	1883	Çiftçi
3593	Adem	Nebi Oğlu	Yusuf	1874	Çiftçi
3594	Ahmet	Pisil Oğlu	Yusuf	1854	Çiftçi
3595	Ali	Kehaya Oğlu	Muret	1884	Çiftçi
3596	Ahmet	Osman Zaim	Terviş	1892	Çiftçi
3597	Atpas	Kehaya Oğlu	Mahmut	1874	Çiftçi
3598	Abedin	Tete Zanne	Ahmet	1872	Çiftçi
3599	Abtula	Tete Zade	Abtul Kerim	1873	Çiftçi
3600	Ahmet	Tırpan Oğlu	Latif	1868	Çiftçi
3601	Adem	Haci Yakup	Elmas	1863	Çiftçi
3602	Ali	Emin Zade	Emin	1874	Çiftçi
3603	Bairam	Pisil Oğlu	Heredin	1893	Çiftçi
3604	Veli	Haci Hasan	Sali	1886	Çiftçi
3605	Veli	Emin Zade	Omer	1866	Çiftçi
3606	Veli	Arap Zade	Bairam	1881	Hoca
3607	Veli	Haci Yakup	Recep	1843	Çiftçi
3608	Yaser	Arap Zade	Bairam	1889	Çiftçi
3609	Yusuf	Tashin Zade	İsmail	1886	Çiftçi
3610	Yusuf	Çoban Zade	İsmail	1859	Çiftçi
3611	Yakup	Kehaya Oğlu	Hasan	1886	Çiftçi
3612	Yusuf		Nebid	1853	Çiftçi
3613	Yasim	Haci Usein Zade	Adem	1889	Çiftçi
3614	Yusuf	Tırpan Zade	Kerim	1863	Çiftçi
3615	Yaser	Tırpan Zade	Yusuf	1846	Çiftçi
3616	Yamen	Çuyun Oğlu	Osman	1885	Çiftçi
3617	Davat	Emin Zade	Yakup	1867	Çiftçi
3618	Eyüp	Tete Zate	Ali	1872	Çiftçi
3619	Emin	Hacı Semedin Zade	İbraim	1884	Çiftçi
3620	Emrula	Emrulah Zate	Bekir	1883	Çiftçi
3621	Yasim	Tete Zade	Memin	1889	Çiftçi
3622	Zuiret	Çoban Sali	Sali	1877	Çiftçi
3623	Zulfikar	Muarem Oğlu	Zulfikar	1887	Çiftçi
3624	Zulfikar	Emin Zade	İsa	1878	Çiftçi
3625	Peyazıt	Pashin Zade	Sali	1863	Hoca
3626	Pazaim	Spai Oğlu	Ahmet	1891	Çiftçi
3627	Peyazıt	Haci Peyazıt	Halil	1885	Çiftçi
3628	Pesim	Haci Husein Zade	İsmail	1878	Çiftçi
3629	İbraim	Haci Arslan	Ali	1891	Çiftçi
3630	İbraim	Tatarlar	Tair	1868	Çiftçi
3631	İsein	Haci Seban	Resul	1883	Çiftçi
3632	İbraim	Haci Yakup	Ali	1874	Çiftçi
3633	İsmail	Tasin Zade	Omer	1850	Çiftçi
3634	İbraim	Kasim Zate	Memet	1863	Çiftçi
3635	İlias	Kasım Zade	Memet	1891	Çiftçi
3636	İsmail	Kehaya Oğlu	Mustafa	1870	Çiftçi
3637	İdris	Sota Oğlu	Ali	1880	Çiftçi
3638	İzet	Osman Oğlu	Arif	1874	Çiftçi
3639	İsein	Osman oğlu	Arif	1871	Çiftçi
3640	İbraim		Abti	1868	Çiftçi
3641	İsein	Solak Oğlu	Mimin	1878	Çiftçi
3642	İbraim	Haci İsein Zate	İsmail	1892	Çiftçi
3643	İsein	Haci İsein Zate	Ali	1852	Çiftçi
3644	İdris	Tımpan oğlu	Hasan	1872	Çiftçi
3645	İbraim	Tırpan oğlu	Hasan	1873	Çiftçi
3646	İssa		Muarem	1874	Çiftçi
3647	İbraim	Muarem Oğlu	Suliman	1876	Çiftçi
3648	İsmail	Ali Pasa Oğlu	Ali	1866	Çiftçi
3649	Kazım	Emin Zate	İsa	1874	Çiftçi
3650	Kâmil	Kehaya Oğlu	Hasan	1883	Çiftçi
3651	Kerim	Zaim Zate	Veli	1874	Çiftçi
3652	Kadir	Pesil Oğlu	Ahmet	1883	Çiftçi
3653	Kamper	Abti Oğlu	Osman	1893	Çiftçi
3654	Kazım	Tırpan Zate	Yasar	1873	Çiftçi
3655	Kadir	Cafer Zate	Resul	1891	Çiftçi
3656	Latif	Tırpan Oğlu	Arif	1872	Çiftçi
3657	Maksut	Balci Zate	Sulüman	1873	Çoban
3658	Mustafa	Emin Zate	Maut	1888	Çiftçi
3659	Mumin	Haci Yakup	Recep	1875	Çiftçi
3660	Mumin	Tashin Zade	Alim	1859	Çiftçi
3661	Memet	Haci Idır	Mustafa	1885	İmam
3662	Mustafa	Tashin Zade	Ali	1868	İmam
3663	Mumin	Tashin Zade	Mustafa	1891	Çiftçi
3664	Mahmut	Hacı İdris	İdris	1846	Çiftçi
3665	Memet	Feta Zade	Feta	1868	Çiftçi
3666	Memetaliş	Tokas Zade	İbraim	1880	Çiftçi
3667	Memet	Kasım Zade	İbraim	1889	Çiftçi
3668	Malik	Spai Oğlu	Ahmet	1887	Çiftçi
3669	Mustafa	Kasim Zade	Kasım	1869	Çiftçi
3670	Memet	Kasım Zade	Veli	1865	Çiftçi
3671	Mahmut	Kasim Zade	Veli	1881	Çiftçi
3672	Mustafa	Haci Seban	Sulüman	1886	Çiftçi
3673	Mumin	Haci Seban	Mustafa	1899	Korucu
3674	Memet	Seban Zade	Amet	1888	Çiftçi
3675	Mehmet	Haci Arslan	Halil	1883	Hoca
3676	Mumin	Spai Oğlu	Adem	1892	Çiftçi
3677	Mumin	Çeri Pasi	Hlıas	1873	Çiftçi
3678	Mustafa	Koca Veli	Yakup	1854	Çiftçi
3679	Medin	Koca Veli	Hamit	1888	Çiftçi
3680	Memetali	Koca Veli	Hamit	1892	Çiftçi
3681	Mumin	Pısil Oğlu	Ahmet	1891	Çiftçi
3682	Memetali	Tete Zate	İsein	1884	Çiftçi
3683	Mumin	Kalpak Oğlu	Musa	1872	Çiftçi
3684	Mustafa	Haci İsein Zate	Ali	1866	Çiftçi
3685	Mustafa	Tete Zate	İsmail	1892	Çiftçi
3686	Murat	Turpan Zate	Kirim	1876	Çiftçi
3687	Muarem	Muarem Zate	Muhtar	1891	Çiftçi
3688	Mustafa	Ali Feiz Zate	Ali	1882	Çiftçi
3689	Mumin	Ali Feiz Zate	Ahmet	1874	Çiftçi
3690	Memetali	Hasan Spai Zate	Hasan	1845	Çiftçi
3691	Memet	Haci İsein Zate	Ali	1862	Çiftçi
3692	Necip	Haci Seban Zade	İbraim	1877	Sulh hakimi
3693	Nazif	Arap  Zate	İbraim	1889	Çiftçi
3694	Nazif	Pisil Oğlu	Hairedin	1887	Çiftçi
3695	Huredin	Tete Zate	Ahmet	1873	Çiftçi
3696	Nuh	Tete Zate	Veli	1880	Çiftçi
3697	Nuri	Turpan Zade	Kerim	1885	Çiftçi
3698	Hazi	Turpan Zade	Yasar	1876	Çiftçi
3699	Nuh	Muarem Oğlu	Muarem	1883	Çiftçi
3700	Omer	Emin Zate	Veli	1889	Çiftçi
3701	Uzeir	Çoban Zade	İsmail	1862	Çiftçi
3702	Osman	Kasim Zate	Veli	1874	Çiftçi
3703	Ucref	Seban Zate	Amet	1890	Çiftçi
3704	Osman	Haci Seban	İsein	1872	Çiftçi
3705	Uzeir	Osman Zaim	Mustafa	1876	Çiftçi
3706	Osman	Osman Zaim	Memetali	1877	Çiftçi
3707	Osman	Amfi Ali****	İsein	1866	Çiftçi
3708	Omer	Turpan oğlu	Memet	1889	Çiftçi
3709	Uzeir	Haci İsein Zate	Veli	1870	Çiftçi
3710	Usein	Tete Zate	Musa	1887	Çiftçi
3711	Omer	Ali Feiz Oğlu	Musa	1881	Çiftçi
3712	Resul	Haci Yakup	Recep	1875	Çiftçi
3713	Rasim	Haci Seban Zate	Salih	1874	Çiftçi
3714	Rusit	Haci Seban Zate	Sali	1876	Çiftçi
3715	Rahim	Haci Yakup	Ali	1885	Çiftçi
3716	Recep	Haci Yakup	Ali	1893	Çiftçi
3717	Resuf	Haci Seban	Hasan	1863	Çiftçi
3718	Ramadan	Arap Zate	Bairam	1893	Çiftçi
3719	Ramadan	Çopan Zate	İsmail	1866	Çiftçi
3720	Ramadan	Kehaya Oğlu	Hasan	1893	Çiftçi
3721	Ramadan	Kasım Zate	Bekir	1869	Çiftçi
3722	Ramadan	Spai Zate	Mahmut	1886	Çiftçi
3723	Rasit	Apti Zate	Yasar	1875	Çiftçi
3724	Rusit	Pisil Oğlu	Ahmet	1876	Çiftçi
3725	Rifat	Tate Zate	Zemin	1880	Çiftçi
3726	Rıza	Turpan Zade	Yasar	1876	Çiftçi
3727	Rusen	Cafer Zate	Resul	1878	Çiftçi
3728	Raif	Tete Oğlu	Sali	1881	Çiftçi
3729	Sadula	Tatarlar	Tair	1869	Çiftçi
3730	Sali	Karayanlu	Musa	1874	Çiftçi
3731	Saledin	Ali Papalar	Uzeir	1881	Çiftçi
3732	Seban	Haci Seban	İbraim	1874	Çiftçi
3733	Salih	Haci Seban Zate	Hasan	1848	Çiftçi
3734	Sebedin	Haci Seban	Feiz Ulan	1877	Çiftçi
3735	Sali	Arap Zade	Halil	1867	Çiftçi
3736	Serif	Kehaya Oğlu	Hasan	1874	Çiftçi
3737	Sali	Kehaya Oğlu	Tursun	1893	Çiftçi
3738	Saip	Spai Zate	Sali	1869	Çiftçi
3739	Selim	Emin Zate	İssa	1879	Çiftçi
3740	Sali	Spai Oğlu	Adem	1883	Çiftçi
3741	Sali	Haci Hasan	Veli	1864	Çiftçi
3742	Sadik	Nebi Oğlu	Yusuf	1890	Çiftçi
3743	Sali	Yeni Yakup	Sali	1874	Çiftçi
3744	Sali	Tete Zade	İbraim	1888	Çiftçi
3745	Sadula	Tete Zade	Ali	1887	Çiftçi
3746	Salim	Kalapak	Zate Rusit	1885	Çiftçi
3747	Sadet	Kalapak Zate	Rasit	1892	Çiftçi
3748	Suvaip	Haci Usein Zade	Adem	1887	Çiftçi
3749	Selim	Tisli Oğlu	Alim	1893	Çiftçi
3750	Sinan	Tisli Oğlu	Alil	1892	Çiftçi
3751	Sali	Berbat Oğlu	Veli	1891	Çiftçi
3752	Sali	Kasım Zade	Veli	1872	Çiftçi
3753	Salih	Muharem Oğlu	Sulüman	1882	Çiftçi
3754	Temurali	Tatarlar	Memetali	1879	Çiftçi
3755	Temurali	Arap Zate	İbraim	1883	Çiftçi
3756	Çamali	Çoban Zate	İsmai	1856	Hoca
3757	Tair	Seban Zate	Sulüman	1863	Çiftçi
3758	Tefik	Spai Zate	Adem	1888	Çiftçi
3759	Tevris	Hasan Sipai	Osman	188*	Çiftçi
3760	Tahsin	Hasan Sipai	Osman	1889	Çiftçi
3761	Temurali	Koca Veli	Mustafa	1886	Çiftçi
3762	Tevris	Osman Zaim	Ahmet	1864	Çiftçi
3763	Çamali	Tete Zate	İsuin	1872	Çiftçi
3764	Temir	Tete Zade	Yusuf	1884	Çiftçi
3765	Turan	Tete Zade	Feta	1886	Çiftçi
3766	Cafer	Tete Zade	Feta	1892	Çiftçi
3767	Ferat	Haci Seban	Mustafa	1889	Çiftçi
3768	Feta	Tene Zate	Veli	1864	Çiftçi
3769	Hasan	Tashin Zade	Ali	1872	Çiftçi
3770	Hüsni	Kasım Zade	Mumin	1884	Çiftçi
3771	Hamit	Haci Seban	Fezula	1867	Çiftçi
3772	Halil	Haci Arslan	Memet	1848	Çiftçi
3773	Hasan	Çeri Pasi	Hlias	1870	Çiftçi
3774	Hamit	Koca Veli	Yakup	1865	Çiftçi
3775	Hasan	Solak Oğlu	Mumin	1876	Çiftçi
3776	Hasan	Kalabah Oğlu	Rasil	1881	Çiftçi
3777	Hasan	Tırsan Oğlu	Kerim	1868	Çiftçi
3778	Hasan	Tesli Oğlu	Latif	1873	Çiftçi
3779	Halit	Muarem Oğlu	Zulfikâr	1881	Çiftçi
3780	Hamit	Muarem Oğlu	İsmail	1893	Çiftçi

GÜNCELLEME

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 

Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden veya 05386748294 nolu whatsapp hattından bana  ulaşmanız  yeterlidir. 

BİR SARIŞABAN HİKAYESİ VE SARIŞABAN'A AİT BİLİNENLER

Selam
 Ataları Sarışaban mübadili olan Sevgili Bayram Ülker'in cümleleriyle bu akşam Drama'ya bağlı  Sarışaban'a doğru gidelim istedim. Yazının sonunda Sarışaban'a bağlı bazı köylerde yaşayan ailelerin lâkapları ve köy- mahalle isimleri yer almaktadır.

             Aile büyüklerim bugünkü Yunanistan’a bağlı, o günkü adı ile Sarışaban kazasının köylerinden gelmişler. Dedelerimi ben doğmadan çok önce vefat ettiklerinden hiç bilmiyorum. Sadece Anneannemi (Büyükana derdik) ve Babaannemi (Fatma ana derdik) tanıma fırsatım oldu.

          Her ikisi de bir şey anlatacakları zaman, söze “bizim memleket te” diye başlarlardı. Onlar için doğdukları ve bırakıp geldikleri,  bugün Yunanistan sınırları içinde kalan yerler hala memleketti. "Memleket te" diye başlayıp, uçsuz bucaksızdı diye tarif ettikleri tarlaların büyüklüğü, sağmaya yetiştiremedikleri ineklerin, memelerinin sağılamadığı için çatlayacak hale geldiğini anlattıklarında, bu benzetmeyi abartılı bulurdum. Zamanla vatan bildikleri o topraklardan kopup geldiklerinde ve yine vatan dedikleri bu topraklara ayak bastıkları zaman dilimi arasına yıllar girdi. Kendilerini, bu topraklara getiren aile büyüklerini bir bir kaybedip, buradaki vatan toprağına gömdüler. Artık memlekete dönme ümidinden de bir o kadar uzaklaştılar.

          Anlattıkları sınırlıydı hep, unutmuşlar mıydı, yoksa konuşup hatıraları tazelememekle unutmanın kolay olacağını mı düşünüyorlardı bilemiyorum. Yoksa yaralarına kabuk mu bağlatmışlardı? Kabuk bağlamış yaranın tekrar kanaması için bırakın kaşımayı, hafif bir tırnak darbesi bile yetiyorken, biz o yarayı ne kadar kaşısak da,  tırnak atsak da, ya kanatmayı beceremedik, ya da yaradan sızanın kan olduğunu anlayamadık.

            Orada aşk var mıydı? Türk–Yunana, Yunan–Türk’e aşık oluyor muydu? hiçbirini öğrenemedik. Sustular, hep sustular.

            Fatma anama, anlat dediğimizde, “-ne anlatayım ayol, her şey orada kaldı işte” diye kısa keser, fakat yine de peşinden yarım yamalak bir hatırasını anlatır ve her defasında gözlerini dolduran yaşlarını silmek için çemberinin ucunu kullanır, anlat diye ısrar edende, ettiğine pişman olurdu.

       Bir yaz günü tütün diziyorken, radyoda söylenen “Debreli Hasan” türküsü üzerine, Fatma anama, Debreli Hasan'ı bilir miydin? diye sorulduğunda, -“Bilirim elbet, rahmetli anam beni Salialara (Salih ağa) bir şey almaya göndermişti, eve girdiğimde içerde adamlar oturuyordu, debreli beni görünce kim bu kızçe dedi, Saliağa yabancımız değil, bizimdir dedi, sonra ben evden çıkıyorken de Saliağa eğilip bana burada o adamı gördüğünü sakın bir yerde söyleme diye tembih etmişti…” koca Debreli Hasan hakkında bile anlattığı bununla sınırlı kaldı.

      Debreli Hasan, Rum Çetecilerin karşısında kendi etrafındaki gönüllülerle kurulmuş bir Türk çetecisinin lideriymiş. Adına türkü yazılacak kadar nam salan bu kişinin hakkında kim bilir ne anılar biliyordu da anlatmıyordu ninem.....

 Debreli Hasan türküsünden bir dörtlük:
“Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın,

Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın,

Drama mahpusunu Hasan evin mi sandın,

At martinini Hasan dağlar inlesin,

Drama Mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.

         Adetlerimizdendir, Bayram namazı için camiye giden erkekler, namaz çıkışı hemen eve gelmezler mezarlığa giderler.

            Bir bayram sabahı idi, mezarlık ziyaretini de yapmış eve geldiğim de, elini öpeceğimden, Fatma anamı alt katta bulamayınca üst kata çıktım. Ellerini balkon korkuluklarına koymuş gözleri ile çok uzakları tarıyor gibiydi. 

-Fatma ana bayramın mübarek olsun ver elini
dediğimde, ağladığını gördüm. 
-şimdi siz mezarlara gittiniz, dualarınızı okudunuz,biz mezarlarımızı da memlekette bıraktık, kimbilir bakımsızlıktan yerleri bile kaybolmuştur" dedi. 
O güne kadar bizimkiler buraya, buradakiler de oraya gitmişler diye basitleştirdiğim mübadeleyi ve mübadilleri bir anda yeniden tanımıştım sanki.......

         Fatma anamın da, büyük anamın da giyim tarzları aynıydı. Giyimlerinin vazgeçilmezi olan fıta dedikleri önlükleri vardı. Her ikisini de hep siyah çember ve saten benzeri siyah kumaştan dikilmiş, içinde astarı olmayan ferace  bir manto ile hatırlarım. Bir sokak aşağı dahi gitseler, mantolarını hemen üslerine alırlardı. Neden hep siyah giyiyorlardı? Bu renk, memleketten süre gelen bir tarzı mıydı? Yoksa zorla çıkarıldığımız vatanımıza tekrar dönene kadar asla renkli giymeyeceğiz diye alınmış, bir daha da geri dönemedikleri içinde bozulmamış bir karar mıydı? Bilinmez.

          Tek bir satır okuma ve yazma bilmezken namaz kılacak kadar yeterli sure ve duayı nereden, nasıl öğrenmişlerdi? Büyüklerinin öğrettiği kesindi. Balkan Harbi, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşını peş peşe yaşadılar. Bu savaşlarda sevdiklerini bir bir kaybettiler. Ambarlarındaki çalışmışlıklarını, her yıl ama her yıl cepheye gönderdiler. Mısır koçanını öğütüp, un niyetine kullanıp, ekmek yapacak kadar fakirlik ve yokluk içinde iken, bu büyükler, nasıl oldu da kızancıklara ve kızçelere (çocuklarına) din eğitimi vermekten geri kalmadılar.

             Kapıya “pota”, bahçeye “harem”, merdivene “drabazan”, patatese “kumpir” gömleğe “dolama” yengeye “ganga” El havlusuna “kığma” aile fertlerine “Horanda” … demeselerdi eğer, onların geçmişte yaşadıkları kültürleriyle ilgili hiçbir şekilde bilgi sahibi olamayacaktım.

         Fatma anama ara sırada olsa, yalvar yakar söylettirilen Rum kızı türküsünün sözlerini keşke onun sağlığında bir yerlere not etseydim. Tek bir kelime dahi Rumca bilmiyorlardı, Rumca öğrenip konuşmaya mecbur olmayacak kadar geniş ve kalabalıktılar demek ki.....

          Gülmeleri kadar, ağlamaları da anlıktı. Ne yaşamışlardı da hem gülmeyi hem de ağlamayı aynı nefese sığdırabiliyorlardı. Mezar taşlarının başına “Kavalalılı, Selaniklili, Sarışabanlı” gibi memleket isimlerinin yazılması ahde vefa mıydı, yoksa geride kalanların vefası mıydı?

                                                                                                                       Sevgilerimle

Selanik vilayeti Drama Livası (Sancağı) Sarışaban kazasına bağlı köylerin isimleri

1-Muratlı                                                 2-Karacaova

3-Domaçlı                                                4-İnceğiz

5-Çağlayık                                               6-Darıova

7-Ulucak                                                  8-Mencenos

9-Gaziler                                                 10-Kenez 

11-Beklemiş                                            12-Muratcık

13-Mustafaoğulları                                14-Beğcilli

15-Karacakoyun                                     16-İlhanlı

17-Eskiköy                                              18-Dededağı

19-İskeçe                                                 20-Mencus

21-Karamanlı                                          22-Susığırı

23-Baraklı                                               24-Bayramlı

25-Kızbükü                                              26-Uzunkuyu

27-Karagıdırlı                                          28-Nedirli

29-Lise                                                     30-Köseler Bala

31-Sepetçiler                                            32-Dranova

33-Çobanlı                                               34-İmrenli

35-Haleb                                                  36-Aşıklar

37-Köseler Zir                                         38-Kavacık

39-Kolçalar                                             40-Koçoğulları köyü

41-Çakırlı                                                42-Köprübaşı

43-Kurudere                                            44-Kotuncalı

45-Toylar                                                 46-Kadıovası

47-Boyova                                               48-Kolacık

49-Urgancılar                                        50-Boynukızıl   

51-Kuru                                                 52-Kurudere

52-Eski Sarışaban köyü                        53-Ada

54-Çobanköy                                         55-Zigoş

56-Muncunos                                        57-Yenimahalle köyü

58-Kasaba                                              59-Doyranlı

60-Ulucak

MAHALLE ve ÇİFTLİKLER

1-Kayapınar Çiftliği

2-Hüseyinbey mah.

3-Eğrelti mahallesi

4-Kadı Ahmet efendi mahallesi

5-Çarşı mahallesi

                                   

SARIŞABAN KAVACIK KÖYÜNDEN GELENLERİN LAKAPLARI

1-Nizamoğulları                                                   13-Molla Osmanoğulları
2-Kalıncıoğulları                                                  14-Terzioğulları
3-Delioğulları                                                       15-Bayramoğulları
4-Kocayusufoğulları                                             16-Söylemezoğulları
5-Şalakoğulları                                                     17-Kasapoğulları
6-Topaloğulları
7-Hacı oğulları
8-Berberoğulları
9-Dikmeoğulları
10-Bahçecioğulları
11-Karaalioğulları
12-Rahmanoğulları                                                                

KOLÇALAR KÖYÜ LAKAPLARI

1-Çelekoğulları
2-Delibaşoğulları
3-Ramazanlılar
4-Yakup paşaoğulları
5-Hasan köse oğulları
6-Deli hüseyin oğulları

KOÇOĞULLARI KÖYÜ LAKAPLARI

1-Ali Molla oğulları                                                                    18-Çakıroğulları
2-Koca Ahmet oğulları                                                               19-İmamoğulları
3-Abdioğulları                                                                            20-Topal Osmanoğulları
4-Kırkhasanoğulları                                                                    21-Terzioğulları
5-Mustafa çavuş oğulları                                                            22-Davutoğulları
6-Koca Mustafa oğulları                                                             23-Deliahmetoğulları
7-Köri İbrahim Oğulları                                                             24-Karahasanoğulları
8-Molla Osman oğulları                                                             25-Keleşoğulları
9-Katil oğulları                                                                           26-Koca Mehmetoğulları
10-Çakıroğulları                                                                         27-Bölükbaşıoğulları
11-Sakaoğulları                                                                          28-Sakioğulları
12-İbrahim bölükbaşoğlu                                                           29-Karaçomakoğulları
13-İdrisoğulları                                                                          30-KaraMustafaoğulları

14-İshakoğulları                                                                         31-DipliAlioğulları
15-Molla Osman oğulları                                                           32- Reşitoğulları
16-Köklü Ahmetoğulları                                                            33- Köri İbrahimoğulları
17-Yakupoğulları                                                                        34- Sait Oğulları

ROPÇOZ KAZASI MESUDİYE KÖYÜ  LAKAPLARI

1-Arnavutoğulları                                  17- Küçükoğulları                                                               
2-Kanlıoğulları                                      18-Nizamoğulları
3-Numankahyaoğulları                          19-Paşaoğulları
4-Malkaoğulları                                     20-Oruçoğulları
5-Kuyumcuoğulları                               21-Şuaypoğulları
6-Limanoğulları                                    22-İsmailpaşaoğulları
7-Oykooğulları                                      23-Ahmetoğulları
8-Numanoğulları                                   24-Hacımehmetoğulları
9-Parkanoğulları                                    25-Purkanoğulları
10-Salahoğulları                                    26-Cihanoğulları
11-Deli İsmailoğulları                           27-Kaçnaroğulları
12-Kumcuoğulları                                 28-Kanlıoğulları
13-Topaloğulları                                    29-Araçlar
14-Numan efendi oğulları                     30-Pazooğulları
15-Kazmaoğulları
16-Sinaboğulları

Yukarıda lakaplarını yazdığım ailelerin tamamı Ropçoz kazası Mesudiye köyünden gelip Kocaeli Bahçecik kazası Yuvacık köyüne yerleştirilmiştir.

SARIŞABAN KÖYÜ NEDİRLİ KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR

Karaosmanoğulları                                                            Hacıibrahimoğulları

Karacaoğulları                                                                   Kantacıoğulları

Dayıoğulları                                                                      Nazıroğulları

Mumcuoğulları                                                                  Halildayıoğulları

Delieminoğulları                                                               Hatipoğulları

Koçoğulları                                                                       Mehmetalioğulları

Kasapoğulları                                                                    Terzioğulları

Bahçacıoğulları                                                                 Mollaahmetoğulları

Boyacıoğulları                                                                  Topaçoğulları

Kocakıroğulları                                                                 Karabaşoğulları

Nebioğulları                                                                      Küçükalioğulları

Bayraktaroğulları                                                              Yanbaşoğulları

Yaşbozoğulları                                                                   Geyikoğulları

Abdioğulları                                                                      Külcüoğulları

Alibabaoğulları                                                                  Kahvecioğulları

Kubakoğulları                                                                    Muharremoğulları

Yakupoğulları                                                                    Karagözoğulları

Sarıalioğulları                                                                    Arapoğulları

Hacıkelebekoğulları                                                          Bektaşoğulları

Çakaloğulları                                                                     Karabaşoğulları

Hacıeminoğulları                                                               Mahmutoğulları

Nediroğulları

MURATCIK KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR

Müminkahyaoğulları                                                           Ömer kulları
Mollaömeroğlu                                                                    Mutaşoğulları
Himmetoğulları                                                                   Dayaoğulları
Topaloğulları                                                                       Mısırlıoğulları
Köseoğulları                                                                        Pehlivanoğulları
Semercioğulları                                                                   İmamoğulları
Ali paşaoğulları                                                                   Bayramdedeoğulları

ULUCAK KÖYÜ SAKİNLERİNE AİT LAKAPLAR

Babaoğulları                                                                         Caferoğulları

Yeleklioğulları                                                                      Küçükalioğulları

Kırahmetoğulları                                                                  Hatipoğulları

Kayaoğulları                                                                         Kahyaoğulları

Dolu Osmanoğulları                                                             Basanoğulları

Karaİsmailoğulları                                                                Alemdaroğulları

İbişoğulları                                                                            Eselioğulları

Barutçuoğlu                                                                          Çavgaoğulları

Çıbaoğulları                                                                          Solakİbrahimoğulları

Çorbacıoğulları                                                                     Koca Mustafaoğulları

Müezzinoğulları                                                                    Hoca Hasanoğulları

Molla Hasanoğulları                                                             Büyük Alioğulları

Bekiroğulları                                                                         Piryeoğulları

Köroğulları                                                                            Kulaoğulları

Mahmutoğulları                                                                     Barutcuoğulları

GÜNCELLEME

4 yıllık emeğimin sonucu olan kitabımı 2018 yılında yayınladım. Vefa örneği olmasını istediğim için ; doğduğu toprakları bir daha göremeyen buğulu,elâ gözlü tüm mübadillere ithâf ettim. 
Umarım birçok mübadile faydası olur. Kitapta Kozana'ya bağlı 61 köyde yaşayan 5140 Türk-Müslüman-Erkek nüfusa ait bilgiler bulunmaktadır. Kitabı almak isterseniz eğer sertaccihan@hotmail.com adresinden bana mail atmanız yeterlidir.